Urine Leakage : हसताना, खोकताना किंवा शिंकताना अचानक लघवी गळते? त्यामागील कारण आणि उपाय काय?

Urine Leakage : हसताना, खोकताना किंवा शिंकताना अचानक लघवी गळते, हा आजार अनेक जणांमध्ये दिसून येतो. पण हा आजार खास करुन महिलांमध्ये पाहिला मिळतो. तीनपैकी एका महिलेला ही समस्या असते. या आजाराला लघवी असंयम असं म्हटलं जातं.     

नेहा चौधरी | Updated: Jan 16, 2025, 08:53 PM IST
Urine Leakage : हसताना, खोकताना किंवा शिंकताना अचानक लघवी गळते? त्यामागील कारण आणि उपाय काय? title=

Urine Leakage (Urinary incontinence) : महिलांमध्ये खास करुन हा आजार दिसून येतो. जेव्हा त्या हसतात, खोकलतात किंवा शिंकतात त्यांना अचानक युरिन म्हणजेच लघवी गळते. ही समस्या पुरुषांमध्येही असते पण या आजाराचं प्रमाण महिलांमध्ये जास्त प्रमाणात दिसून येतं. या समस्यामुळे महिलांना अनेक समस्यांना तोंड द्यावे लागते. या आजाराला डॉक्टरी भाषेत युरिनरी इन्कॉन्टीनन्स असं म्हटलं जातं. हा आजार दर आठपैकी एका पुरुषाला तर तीनपैकी एका महिलेमध्ये असते. 

लघवी असंयम म्हणजे काय?

लघवी असंयम म्हणजे व्यक्तीची इच्छा नसतानाही शरीरात साठलेले लघवी उत्स्फूर्तपणे गळते. खरं तर, मूत्र आपल्या मूत्राशयात साठत राहतं, जेव्हा मूत्राशय भरू लागतो तेव्हा आपल्याला लघवी करावी लागते आणि त्याचा दाब जाणवतो. लघवी करूनही लघवी थांबवणारे अनेक जण आहेत. जेव्हा मूत्र नियंत्रित करणारे स्नायू कमकुवत होतात (अतिक्रियाशील मूत्राशय) तेव्हा असंयमची समस्या उद्भवते. अशा स्थितीत जोरात हसल्यावर किंवा थोडासा खोकला झाला तरी लघवी बाहेर येते.

मध्यमवयीन स्त्रियांमध्ये ही समस्या जाणवते

वाढत्या वयाबरोबर महिलांमध्ये हा आजार सामान्य असतो. ही समस्या 30-35 वर्षांनंतर बहुतेक महिलांमध्ये दिसून येते. बाळंतपणानंतर अनेक महिलांच्या शरीराच्या खालच्या भागाचे स्नायू कमकुवत होतात, कारण बाळाला जन्म देताना खालच्या भागाचे स्नायू जास्त ताणले जातात. जेव्हा आई खूप पातळ असते आणि जन्मलेले मूल खूप निरोगी असते तेव्हा हे सहसा दिसून येते. याशिवाय लठ्ठपणा आणि मधुमेहामुळेही ही समस्या यामागे असू शकते. ही समस्या जास्त कॉफी किंवा धूम्रपान करणाऱ्या लोकांमध्ये दिसून येते. 

या समस्येवर काय उपाय?

ही समस्या दीर्घकाळ राहिल्यास, डॉक्टरांशी संपर्क साधण्याचा सल्ला दिला जातो. डॉक्टर प्रथम रुग्णाला त्याची जीवनशैली सुधारण्याचा सल्ला देतात. तुम्हाला कॉफी, चहा आणि धूम्रपान टाळण्यास सांगितले जाते. स्नायू मजबूत करण्यासाठी व्यायाम शिकवले जातात, याला पेल्विक फ्लोर स्नायू प्रशिक्षण म्हणतात. रुग्णाला मूत्राशय प्रशिक्षण देखील दिले जाते. जास्त लघवीचा सामना कसा करावा? प्रशिक्षणाद्वारे, मूत्राशयाला हळूहळू लघवी थांबवण्याचे प्रशिक्षण दिले जाते. औषधे देखील दिली जातात, किंवा काही प्रकरणांमध्ये शस्त्रक्रिया आवश्यक असू शकते.

(Disclaimer -  वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. 'झी २४ तास' याची खातरजमा करत नाही. यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. कुठलीही लक्षणं जाणवल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)