Mahashivratri 2024 : पहिल्यांदाच महाशिवरात्रीचा उपवास करत असाल, तर जाणून घ्या काय खावे-काय टाळावे?
Mahashivratri Fasting Tips : 2024 मध्ये महाशिवरात्री हा सण 8 मार्च रोजी साजरा होणार आहे. फाल्गुन महिन्यात येणाऱ्या शिवरात्रीला सर्वाधिक महत्त्व आहे. या दिवशी भक्त भोलेनाथाचे उपवास करतात आणि पूर्ण विधीपूर्वक त्यांची पूजा करतात. याद्वारे देव आपली मनोकामना पूर्ण करतो असे मानले जाते. तुम्हीही शिवरात्रीचे व्रत करणार असाल तर जाणून घ्या काय खावे आणि काय नाही. न्यूट्रिशनिस्ट राजेश्वरी शेट्टी पोषण आणि आहारशास्त्र, एचओडी, एसएल रहेजा हॉस्पिटल, माहीम - फोर्टिस असोसिएट यांच्याकडून जाणून घ्या.
)
महाशिवरात्री हा सण हिंदू धर्मातील होळी-दिवाळी पेक्षा कमी नाही. भगवान शिवाला समर्पित या उत्सवाचा आनंद उत्तर प्रदेशपासून मध्य प्रदेश, पंजाबपासून हिमाचल, कर्नाटक, बिहार, तामिळनाडू, आंध्र प्रदेशपर्यंत जवळपास सर्वत्र दिसतो. महाशिवरात्री हा सण दक्षिण भारतीय दिनदर्शिकेनुसार माघ महिन्यात आणि उत्तर भारतीय दिनदर्शिकेनुसार फाल्गुन महिन्यात साजरा केला जातो.उपवासाच्या बाबतीत, लोकांचा असा विश्वास आहे की उपवास केल्याने देव इच्छित परिणाम देतो. तुम्हीही पहिल्यांदाच महाशिवरात्रीचे व्रत करणार असाल तर जाणून घ्या त्याच्याशी संबंधित काही महत्त्वाचे नियम. न्यूट्रिशनिस्ट राजेश्वरी शेट्टी पोषण आणि आहारशास्त्र, एचओडी, एसएल रहेजा हॉस्पिटल, माहीम - फोर्टिस असोसिएट यांनी याबाबत माहिती दिली आहे.
स्वतःची मानसिक तयारी करा
तुम्ही एका पवित्र आणि शुद्ध कारणासाठी उपवास पाळत असल्याने, आनंदी, शांत आणि प्रार्थनापूर्वक राहणे तुम्हाला दिवसभर सहजतेने प्रवास करण्यास मदत करेल. तणावमुक्त आणि आनंदी राहा, जेणेकरून तुम्ही उत्साही वाटू शकाल आणि तुमची प्रकृती संतुलित ठेवू शकाल. तुमचा उपवास अधिक सहजपणे राखण्यात मदत करेल.
स्वतःला चांगले हायड्रेटेड ठेवा
तुमचे शरीर शुद्ध करण्यासाठी तुम्ही उपवास करत असताना किमान आठ ग्लास पाणी प्या - ते विष आणि कचरा धुण्यास मदत करेल. जर तुम्ही फक्त पाण्यावर राहून म्हणजे निर्जल उपवास करत असाल तर तुमच्या शरीराच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी पाण्याचे प्रमाण वाढवा. हे तुम्हाला उत्साही राहण्यास आणि थकवा आणि भूक लागणे टाळण्यास देखील मदत करेल. जर तुमची पित्ता (आम्लता) पातळी खूप जास्त असेल तर, पाण्यासोबत हलका आहार घेणे चांगले होईल कारण या शरीराच्या प्रकारामुळे विषारी पदार्थ खूप लवकर बाहेर पडतात.
जड किंवा कठोर शारीरिक हालचाली टाळा
तुम्ही उपवास करत असताना, तुमचा चयापचय दर राखण्यासाठी आणि दिवसभर सक्रिय राहण्यासाठी जड कसरत किंवा कोणतेही शारीरिकदृष्ट्या आव्हानात्मक काम टाळणे चांगले. त्याऐवजी, तुमच्या डेस्कवर काम करणे, अध्यात्मिक पुस्तके वाचणे, भक्ती संगीत ऐकणे किंवा तुमचे शरीर आणि मन शांत करण्यासाठी ध्यान करणे यासारखे अधिक बैठे मनोरंजन निवडा.
डिटॉक्ससाठी द्रव पदार्थ प्या
ज्यांना उपाशी राहणे कठीण वाटते किंवा ज्यांना आरोग्याच्या समस्या आहेत त्यांच्यासाठी विविध द्रव पदार्थांसह उपवास करणे हा एक आरोग्यदायी पर्याय आहे. उदाहरणार्थ, गरोदर स्त्रिया आणि मधुमेह असलेले लोक, पाचक समस्या, तीव्र अशक्तपणा आणि असे आजार. तुमचा उपवास यशस्वीपणे पार पाडण्यासाठी तुम्ही तुमच्या आहारात ज्यूस, दूध, मिल्कशेक, हर्बल चहा, दही किंवा ताक यांचा समावेश करू शकता.
हलके खा
जर तुम्ही तुमच्या उपवासात फळे आणि हलके जेवण समाविष्ट करायचे ठरवले तर, अन्न मऊ आणि मर्यादित प्रमाणात असल्याची खात्री करा. हे कच्चे, चघळणारे अन्नपदार्थ किंवा फक्त जास्त अन्न किंवा फळे टाळण्यास मदत करेल. याचे कारण असे की चघळण्याची शारीरिक क्रिया पोटाला संकेत पाठवते ज्यामुळे पचनसंस्था सक्रिय होते आणि पाचक रस बाहेर पडतात ज्यामुळे भूक लागते. तुमच्या शिवरात्रीच्या व्रतामध्ये डाळी, तांदूळ, गहू आणि टेबल मीठ टॅपिओका, बटाटे, रताळी, केळी, पपई आणि खरबूज यांसारख्या फळांनी बदलले जाऊ शकतात. आपल्या आहारात चव टिकवण्यासाठी सैंदव मिठाचा वापर करा.
महाशिवरात्रीच्या उपवासात या गोष्टी खाऊ नका
- उपवासात लसूण आणि कांदा खाण्यास मनाई आहे.
- महाशिवरात्रीच्या दिवशी पांढरे मीठ खाऊ नये. त्याऐवजी रॉक सॉल्ट खाऊ शकतो.
- उपवासात जास्त तळलेले पदार्थ खाणे टाळावे. यामुळे पचनसंस्थेला त्रास होऊ शकतो.
- उपवासाच्या वेळी मांस आणि मंदिराचे सेवन अजिबात करू नये.
- महाशिवरात्रीच्या उपवासात दिवसा झोपू नये.
(वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. 'झी २४ तास' याची खातरजमा करत नाही. यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. कुठलीही लक्षणं जाणवल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)