भारताचे महान विद्वान आणि अर्थशास्त्रज्ञ आचार्य चाणक्य यांना केवळ राजकारण आणि अर्थशास्त्राचे ज्ञान नव्हते तर त्यांनी समाजशास्त्रासारख्या विषयांवरही सखोल अभ्यास केला होता. आर्य चाणक्य यांनी दिलेला प्रत्येक संदेश हा कोणत्या ना कोणत्या प्रकारे समाजहिताचा आहे. आर्य चाणक्य यांनी मुलांबाबत पालकांनाही अनेक संदेश दिले आहेत, जेणेकरून त्यांची मुले भविष्यात योग्य मार्गावर चालतील. या मार्गदर्शनात पालकत्व करताना पालकांकडून झालेल्या चुकांचा समावेश आहे.
आचार्य चाणक्य यांच्या मते मुले ही ओल्या मातीसारखी असतात. तुम्ही त्यांना ज्या प्रकारे साचेल तसे ते तयार करतील. त्यामुळे लहान मुलांना नेहमी प्रेमाने गोष्टी समजावून सांगा. 5 वर्षांपर्यंतच्या मुलांमध्ये समजून घेण्याची ताकद नसते, तुम्ही त्यांना शिव्या देऊन किंवा चुकीची भाषा वापरून समजून घेऊ शकत नाही. त्यांच्याशी प्रेमाने आणि सभ्य भाषेत बोलण्याचा प्रयत्न करा. जर तुम्ही त्यांच्याशी असभ्य भाषा वापरली तर भविष्यात ते तुमच्याशी आणि इतरांशीही असेच वागतील. उलट त्यांचे नुकसानही होऊ शकते.
5 वर्षानंतर मूल काही प्रमाणात हुशार होते, त्याला अनेक गोष्टी समजावून सांगू लागतात. अशा परिस्थितीत, जेव्हा मुलाच्या चुका होतात तेव्हा त्याला ओरडण्याऐवजी किंवा त्याच्या चुकांबद्दल त्याच्याशी हळूवारपणे बोला. जर तुम्ही त्यांच्या चुकांवर लक्ष केंद्रित केले तर त्याचा त्यांच्या वागणुकीवर नकारात्मक परिणाम होईल. त्यामुळे मुलांशी संवाद साधा.
(हे पण वाचा - मुलं जन्माला घालणं गरजेचंच आहे का? श्री श्री रविशंकर यांनी दिलेलं उत्तर महत्त्वाचं)
चाणक्य नीतीनुसार, जर आई-वडील एकमेकांचा आदर करत नाहीत तर त्याचा परिणाम मुलांच्या वर्तनावर होऊ लागतो. मुलांसमोर एकमेकांबद्दल आदर राखणे खूप महत्वाचे आहे. जेणेकरून मुलाला भविष्यात तुमच्या दोघांचा आदर करता येईल. तुम्ही घरात जसे वागता, तसेच मूल बाहेर जाऊन वागते. ही गोष्ट अजिबात विसरू नका.
आचार्य चाणक्य यांच्या मते असत्य नेहमी घातक असते. तुम्ही पालक असाल तर तुमच्या मुलांसमोर कधीही खोटे बोलू नका. आपण खोटे बोलल्यास, मूल नंतर खोटे बोलणे शिकू शकते. आपल्या स्वार्थासाठी मुलांसमोर कधीही खोटे बोलू नये हे लक्षात ठेवा.