जर्मनी जगातील सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था, भारत जपान-जर्मनीला टक्कर देणार का?

largest economies in the world in 2024 : जर्मनी ही जगातील सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था ठरली आहे. दरम्यान अनेक देशांचे जीडीपीचे आकडे समोर आले आहेत. जपानचे सकल देशांतर्गत उत्पादन (जीडीपी) गेल्या दोन तिमाहीत घसरले आहे आणि त्याचे परिणाम अनुक्रमिक आहेत. शिवाय, अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत त्याचे मूल्य घसरल्याने परिस्थिती आणखी वाईट झाली आहे. तर दुसरीकडे भारताचा सर्वात जवळचा मित्र देश जपानची अर्थव्यवस्था मंदीच्या खाईत आहे. आता जपान ही जगातील तिसरी अर्थव्यवस्था राहिलेली नाही. तिची जागा जर्मनीने घेतली आहे. सलग दोन तिमाहीत जीडीपी घसरल्याने जपान मंदीच्या गर्तेत सापडला आहे. मागील तिमाहीत 3.3% घसरल्यानंतर ऑक्टोबर-डिसेंबर दरम्यान जपानचा GDP वार्षिक 0.4% घसरला.

जारी केलेल्या आकडेवारीनुसार 2023 या वर्षात जपानचा जीडीपी डॉलरच्या बाबतीत फक्त 4.3 ट्रिलियन डॉलर होता. तर जर्मनीने 4.5 ट्रिलियन डॉलर्सच्या जीडीपीसह जगात तिसरे स्थान गाठले आहे. हे उल्लेखनीय आहे की , रँकिंगमधील हा बदल विशेषतः येनच्या मूल्यातील घसरणीमुळे आहे, जे 2022 आणि 2023 मध्ये डॉलरच्या तुलनेत 18 टक्क्यांहून अधिक पट्टीने घसरले आहे. यामध्ये गेल्या वर्षभरात 7 टक्के घट झाली आहे. बँक ऑफ जपानचे व्याजदरांबाबतचे निर्णयही या परिस्थितीला जबाबदार आहेत.

बऱ्याच काळापासून जपानला कामगारांच्या कमतरतेचा सामना करावा लागत आहे आणि त्यामुळे देशाची लोकसंख्या कमी होत आहे. एका अहवालानुसार, कामगारांची कमतरता आणि युरोपियन सेंट्रल बँकेच्या धोरणातील बदलांमुळे आर्थिक आघाडीवर जर्मनीलाही कठीण परिस्थितीचा सामना करावा लागत आहे. दुसरीकडे, ब्रिटनही मंदीच्या गर्तेत आहे. नॅशनल स्टॅटिस्टिक्स ऑफिसने नुकत्याच जाहीर केलेल्या आकडेवारीनुसार, चौथ्या तिमाहीत जीडीपी 0.3% नी घसरला, जो 0.1% च्या अपेक्षित घसरणीपेक्षा जास्त आहे. गेल्या तीन महिन्यांत कोणताही बदल न होता 0.1% ची घसरण झाली आहे. बरं, ब्रिटन पूर्ण मंदीपेक्षा स्थिरतेत आहे.

जपान, जर्मनी आणि ब्रिटनच्या परिस्थितीचा भारताला फायदा होईल. तरुणांची वाढती लोकसंख्या आणि उच्च विकास दरामुळे, चालू दशकाच्या अखेरीस भारत अमेरिका आणि चीननंतर जगातील सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनू शकेल. आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीचा अंदाज आहे की भारताची अर्थव्यवस्था 2026 मध्ये जपान आणि 2027 मध्ये जर्मनीला मागे टाकेल. एकंदरीत भारत जपान आणि जर्मनीला टक्कर देणार का? हे पाहणे महत्त्वाचे ठरणार आहे.