Barreleye Fish: कपाळावर डोळे, हा मासा नवा पाहून वैज्ञानिक हैराण

मुंबई : समुद्रात असे अनेक विचित्र प्राणी आहेत, जे शास्त्रज्ञांना आश्चर्यचकित करतात. अलीकडे, शास्त्रज्ञांना असा मासा सापडला आहे, जो त्याच्या कपाळाने पाहतो. या माशाचे डोळे हिरव्या बल्बसारखे दिसतात आणि कपाळावर असतात. असा मासा यापूर्वी कधीच पाहिला नव्हता. कॅलिफोर्नियातील मॉन्टेरी खाडीच्या खोल समुद्र भागात शास्त्रज्ञांना हा मासा सापडला आहे. बॅरेली फिश असे या विचित्र प्राण्याचे नाव आहे. त्याचे डोळे कपाळावर दिसतात.

कपाळावर हिरवा डोळा

मॉन्टेरी बे अ‍ॅक्वेरियम रिसर्च इन्स्टिट्यूटच्या शास्त्रज्ञांनी त्याला आतापर्यंत 9 वेळा पाहिला आहे. हा मासा अत्यंत दुर्मिळ असून त्याचे शास्त्रीय नाव मॅक्रोपिना मायक्रोस्टोमा आहे. हा 9 डिसेंबर 2021 रोजी शेवटचा पाहिला गेला होता. गेल्या आठवड्यात, जेव्हा एमबीएआरआयच्या दूरस्थपणे चालवल्या जाणार्‍या वाहनाने मॉन्टेरीच्या खाडीत डुबकी मारली, तेव्हा स्क्रीनवर असा मासा पाहून शास्त्रज्ञ आश्चर्यचकित झाले. हा मासा सुमारे 2132 फूट खोलीवर डुबकी मारत होता. कपाळावर हिरवे डोळे असलेला हा मासा जिथे सापडला आहे, तो पॅसिफिक महासागरातील सर्वात खोल भाग आहे.

I spy with my barreleye, a new #FreshFromTheDeep!

During a dive with our education and outreach partner, the @MontereyAq, the team came across a rare treat: a barreleye fish (Macropinna microstoma). pic.twitter.com/XjYj04MOCt

— MBARI (@MBARI_News) December 9, 2021

जगातील दुर्मिळ प्राण्यांपैकी एक

मॉन्टेरी बे एक्वैरियम रिसर्च इन्स्टिट्यूटचे वरिष्ठ शास्त्रज्ञ थॉमल नोल्स यांनी सांगितले की, सुरुवातीला बॅरेली मासे आकाराने लहान दिसत होते. पण थोड्या वेळाने मला समजले की मी जगातील सर्वात दुर्मिळ प्राणी स्वतःच्या डोळ्यांनी पाहत आहे.

डोळे खूप संवेदनशील

सागरी प्राण्यांचा अभ्यास करणाऱ्या शास्त्रज्ञांना हा मासा आयुष्यात एकदाच पाहायला मिळतो, असं म्हटलं जातं. जेव्हा आरओव्हीचा प्रकाश माशांवर पडला तेव्हा शास्त्रज्ञांना दिसले की माशाच्या डोळ्यावर द्रव भरलेले एक आवरण होते. हे डोळ्यांचे रक्षण करते. माशांचे डोळे प्रकाशास संवेदनशील असतात.

प्रकाश पाहून ते थोडे इकडे तिकडे धावू लागतात. डोळ्यांवर प्रकाश पडत असल्याने माशांना त्रास होतो. बॅरेली माशांच्या डोळ्यांसमोर दोन लहान कॅप्सूल सारखे 2 भाग असतात, ज्याचा वापर वास घेण्यासाठी केला जातो.

सहसा हे मासे शिकार करत नाहीत. ते एका जागी शांतपणे डुबकी मारत राहतात आणि प्राणीसंग्रहालयातील प्लँक्टन, लहान मासा किंवा जेलीफिश त्यांच्या तोंडासमोर येताच ते गिळतात.

शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की, त्याच्या डोळ्यांचा हिरवा रंग सूर्यप्रकाश फिल्टर करण्यास मदत करतो. माशांना बायोल्युमिनेसेंट जेली किंवा लहान क्रस्टेशियन्स दिसताच, त्याच्या डोळ्यांचे हिरवे बल्ब किंचित बाहेर येतात. असेही मानले जाते की बॅरेली मासे स्पंजसारख्या जीवांचे अन्न हिसकावून घेतात आणि खातात.