World Sleep Day : कितीही थकलात तरी रात्री झोप लागत नाही, त्यामागची कारणे महत्त्वाची

World Sleep Day 2024 : योग्य आणि पुरेशी झोप ही तुमच्या निरोगी आयुष्याच मूलमंत्र आहे. कारण पौष्टिक आहारासोबत पुरेशी झोप घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. 15 मार्च हा दिवस 'जागतिक निद्रा दिवस' म्हणून साजरा केला जातो. या दिवसानिमित्त जाणून घेऊया रात्री झोप न लागण्याची कारणे.

| Mar 15, 2024, 11:04 AM IST

चांगल्या झोपेचा संबंध थेट तुमच्या सुदृढ आरोग्याशी आहे. तुमचं आरोग्य उत्तम राखायचं असेल तर पुरेशी झोप घेणे आवश्यक आहे. मात्र हल्ली झोप लागत नाही किंवा शांत झोप लागत नाही यासारख्या अनेक समस्या लोकांना सतावत असल्याचं समोर आलं आहे. माणसाने निरोगी राहण्यासाठी संतुलित आणि पौष्टिक आहार, व्यायाम आणि योगासने, दिवसभर सक्रिय राहणे तसेच पुरेशी झोप घेणे आवश्यक आहे.

1/7

जागतिक स्लीप डे

 World Sleep Day 2024

एवढंच नव्हे बरेच लोक झोपेला कमी महत्त्व देतात, परंतु त्यांना हे माहित नसते की जास्त वेळ पुरेशी झोप न घेतल्याने आरोग्याशी संबंधित अनेक आजार होऊ शकतात. जीवनातील झोपेचे महत्त्व अधोरेखित करण्यासाठी दरवर्षी मार्चच्या तिसऱ्या आठवड्यात 'जागतिक निद्रा दिन' साजरा केला जातो. 'जागतिक स्लीप डे' हे इंटरनॅशनल स्लीप सोसायटी (WASM आणि WSF द्वारे स्थापित)च्या जागतिक स्लीप डे कमिटीने आयोजित केले आहे. हा दिवस 2008 पासून दरवर्षी साजरा केला जातो. हा दिवस ज्यांना झोपेच्या गंभीर समस्या आहेत त्यांच्यासाठी आहे. खूप कष्टाचे काम केल्यावर किंवा थकल्यावर चांगली झोप लागते, असा अनेकांचा समज आहे. पण असा दिनक्रम असूनही झोप न लगाण्याची समस्या अनेकांना जाणवते. अशावेळी तुमच्या दिनक्रमातील गोष्टीच त्याला कारणीभूत असल्याचं म्हटलं जातं. 

2/7

तेलकट आणि मसालेदार अन्न

 World Sleep Day 2024

तेलकट आणि मसालेदार अन्न खाल्ल्याने आपल्या झोपेवरही परिणाम होतो. मसालेदार अन्न छातीत जळजळ होऊ शकते. त्याच वेळी, तेलकट अन्न आणि जास्त खाल्ल्याने लठ्ठपणा वाढू शकतो आणि यामुळे स्लीप एपनिया देखील होऊ शकतो. एवढेच नाही तर दिवसभर कॅफिनचे सेवन जास्त केले तर त्याचा परिणाम तुमच्या रात्रीच्या झोपेवर होतो. तुमच्या शरीरातील अर्ध्या कॅफिनला तुमची प्रणाली सोडण्यासाठी सहा तास लागू शकतात.

3/7

संध्याकाळी व्यायाम करणे

 World Sleep Day 2024

निरोगी जीवनशैलीसाठी शारीरिक हालताल खूप महत्वाचे आहे. पण जर तुम्ही रात्री उशिरा व्यायाम करत असाल तर त्याचा तुमच्या झोपेवरही परिणाम होतो. चांगली आणि पुरेशी झोप मिळविण्यासाठी काही तास आधी तुमचा व्यायाम प्लान करु शकता. 

4/7

झोपण्यापूर्वी स्क्रीनचा अतिवापर

 World Sleep Day 2024

झोपण्यापूर्वी स्क्रीन पाहणे ही आज मोठी समस्या आहे. अनेकांना झोपण्यापूर्वी टीव्ही आणि मोबाईल पाहण्याची सवय असते. रात्री उशिरापर्यंत मोबाईल स्क्रीनकडे पाहिल्यानेही झोप येत नाही. अनेक अभ्यासांनी झोपेचा संबंध बॅकलिट उपकरणांद्वारे उत्सर्जित होणाऱ्या निळ्या प्रकाशाशी जोडला आहे. निळ्या प्रकाशामुळे तुमची सर्कडियन लय विस्कळीत होऊ शकते, जी तुम्हाला पुरेशी झोप घेण्यापासून लांब करते.   

5/7

तणावाखाली असणे

 World Sleep Day 2024

जेव्हा आपण एखाद्या गोष्टीबद्दल तणावग्रस्त किंवा काळजीत असाल, तरीही आपण झोपू शकत नाही. शांत झोपेसाठी, तणाव आणि चिंता बिछान्यापासून दूर ठेवण्याची गरज आहे. रात्री झोप न मिळाल्याने दुसऱ्या दिवशी सकाळीही थकवा जाणवतो. तणाव आणि झोप यातील दुष्टचक्र मोडणे आव्हानात्मक असू शकते, परंतु काही प्रयत्नांनी तुम्ही ते संतुलित करू शकता. यासाठी योगा, आहार तुम्हाला मदत करतात. 

6/7

झोपायच्या आधी जेवण

 World Sleep Day 2024

झोपण्यापूर्वी अन्न खाणे योग्य नाही. आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, झोप आणि जेवण यांच्यात तीन तासांचे अंतर असावे. रात्री उशिरा जेवल्याने किंवा जास्त खाल्ल्याने झोप येण्यास त्रास होऊ शकतो. यामुळे आम्लपित्त किंवा पोट फुगणे होऊ शकते, या परिस्थितीमुळे तुम्हाला चांगली, शांत झोप लागू शकत नाही. 

7/7

उत्तेजक पदार्थांचे सेवन

 World Sleep Day 2024

उत्तेजकांमध्ये कॉफी, चहा, कोला आणि इतर सारख्या कॅफिनयुक्त पेयांचा समावेश होतो. जर तुम्ही दुपार किंवा संध्याकाळी त्यांचे सेवन केले तर तुम्हाला रात्री झोपण्यास त्रास होऊ शकतो. निकोटीन देखील झोपेमध्ये व्यत्यय आणू शकते. तंबाखूजन्य पदार्थांमध्ये निकोटीन असते. अल्कोहोल तुमच्या झोपेच्या क्षमतेस मदत करू शकते. परंतु त्यामुळे गाढ झोप लागत नाही.