टाइप 1 आणि टाइप 2 मधुमेहामध्ये नेमका फरक काय?

Type 1 vs Type 2 Diabetes in Marathi: मधुमेह हा सर्वांनाच माहीत असलेला आजार आहे. दर 10 लोकांमागे 4 जणांना मधुमेहाची समस्या भेडसाव असते. फार कमी कुटुंबे आहेत जिथे हा आजार दिसत नाही. आपल्या देशात मधुमेहींची संख्या खूप जास्त आहे. त्यामुळे मधुमेह टाईप-1 आणि डायबेटिस टाईप-2 ग्रस्त रुग्णांची संख्या झपाट्याने वाढत आहे. लोकांमध्ये मधुमेहाची भीती असते पण त्यावर मात करण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात जनजागृती करण्यात आली आहे. अशा काही गोष्टी आहेत ज्या आजही सामान्य लोकांना माहित नाहीत आणि आज आम्ही त्या तुम्हाला सांगणार आहोत. चला जाणून घेऊया मधुमेह म्हणजे काय? ही लक्षणे काय आहेत? उपचारांचे प्रकार काय आहेत? तसेच टाइप 1 आणि टाइप 2 मधुमेहामध्ये नेमका फरक काय? 

मधुमेह म्हणजे काय? 

मधुमेह ही एक अशी समस्या आहे. ज्यामध्ये रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित राहत नाही. आपल्या शरीरात स्वादुपिंड नावाची एक ग्रंथी असते. त्यामुळे इन्सुलिनसारखे संप्रेरक तयार होते. हे इन्सुलिन तुमच्या शरीरातील रक्तामध्ये तयार होणारे ग्लुकोज किंवा साखरेचे प्रमाण नियंत्रित करण्याचे काम करते. परंतु शारीरिक बदलांमुळे स्वादुपिंड इन्सुलिन तयार करू शकत नाही आणि साखरेची पातळी वाढते. शेवटी एखादी व्यक्ती मधुमेहाची बळी ठरते. 

टाइप-1 आणि टाइप-2 मधुमेहाची लक्षणे

टाइप-1 आणि टाइप-2 मधुमेहाची लक्षणे खूप सारखी असतात. टाईप-2 मधुमेहाच्या बाबतीत, लक्षणे लगेच दिसून येत नाहीत. यासाठी बरीच वर्षे लागतात. टाईप २ मधुमेहाच्या रुग्णांमध्ये अनेक वेळा कोणतीही लक्षणे दिसत नाहीत. टाइप 1 मधुमेहाची लक्षणे दिसू लागतात. कधीकधी काही आठवड्यांनंतर लक्षणे दिसतात. टाइप 1 मधुमेह कोणत्याही वयात होऊ शकतो. हीच लक्षणे मधुमेहामध्ये दिसून येतात.

मधुमेहाचे दोन प्रकार 

मधुमेहाचे दोन प्रकार आहेत. टाइप-1 आणि टाइप-2 मधुमेह. शरीरातील ग्लुकोजचे प्रमाण वाढणे हे मधुमेह दर्शवते. टाइप 1 आणि टाइप 2 मधुमेहामध्ये काय फरक आहे? तरुणांमध्ये मधुमेहाचे प्रमाणही वाढू लागले आहे. हे कोणत्याही वयात होऊ शकते. टाइप 1 मधुमेह असलेल्या लोकांच्या शरीरात इन्सुलिन तयार होत नाही. टाइप 2 मधुमेहाने ग्रस्त लोक त्यांच्या शरीरात इन्सुलिन तयार करतात परंतु आवश्यक प्रमाणात नाही. किंवा दोन्ही प्रकारच्या मधुमेहामध्ये रक्तातील साखरेचे प्रमाण जास्त असते.

लक्षणे काय आहेत?

शारीरिक बदल ही मधुमेहाची प्राथमिक लक्षणे आहेत. जेव्हा ही लक्षणे दिसू लागतात तेव्हा आपण समजले पाहिजे की मधुमेह आपल्या शरीरावर विळखा घालत आहे.लक्षणे ओळखून योग्य उपचार घेतल्यास मधुमेह सहज बरा होऊ शकतो. मात्र त्याकडे दुर्लक्ष केल्यास मधुमेह नियंत्रणाबाहेर जाऊ शकतो. म्हणून, ही लक्षणे जाणून घेणे तुमच्यासाठी महत्त्वाचे आहे जेणेकरून तुम्ही त्यांना ताबडतोब ओळखू शकता आणि लवकर उपचार घेऊ शकता. यामध्ये वारंवार मूत्रविसर्जन, खूप तहान लागणे,  खूप भूक लागणे, खूप अशक्त वाटते, दृष्टी धूसर होणे, जखम बरी होण्यासाठी वेळ लागते, रागीट, अचानक वजन कमी होणे, हात आणि पाय सुन्न होणे...