नवी दिल्ली : भाजप उत्तर प्रदेशमध्ये सत्ता राखून ठेवण्यासाठी शक्य ते सर्व पर्याय वापरतील. उत्तर प्रदेशात 6 महिन्यानंतर निवडणुका होणार आहेत. त्यामुळे भाजप आपले राजकीय समीकरण मजबूत करण्यासाठी सर्व राजकीय पक्षांसोबत युती करण्यात व्यस्त आहे. अशा स्थितीत भाजप उत्तर प्रदेशात नितीशकुमार यांच्या जेडीयू, बिहारमधील एनडीएचा सहयोगी यांच्यासह निवडणूक युती करू शकते, ज्याची पटकथाही लिहिली गेली आहे. जर राज्यात भाजप-जेडीयू एकत्र निवडणुका लढतील तर नितीशकुमारही योगींसाठी मते मागू शकतात का?
बिहारचे मुख्यमंत्री नितीशकुमार उत्तर प्रदेशात जेडीयूचा विस्तार करणार आहेत. विधानसभा निवडणुकांमध्ये जेडीयू आणि भाजप एकत्र निवडणुका लढवू शकतात. भाजपसोबत युपीमध्ये निवडणूक लढवण्याच्या जेडीयूच्या सूत्रावर लवकरच शिक्कामोर्तब होऊ शकते.
जेडीयूची युतीबाबत भाजपशी चर्चा
सूत्रांच्या माहितीनुसार, जेडीयू आणि भाजपच्या शीर्ष नेतृत्वामध्ये युपी निवडणुकीत युतीबाबत दोन वेळा बोलणी झाली आहेत. अलीकडेच, केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा, भाजप अध्यक्ष जेपी नड्डा, मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनीही या संदर्भात जेडीयूच्या शीर्ष नेतृत्वाशी चर्ता केली आहे. अशा परिस्थितीत भाजप आणि जेडीयू यांच्यातील युती यूपीमध्ये निश्चित होईल असे मानले जाते, ज्यावर लवकरच शिक्कामोर्तब होऊ शकते.
जेडीयूचे सरचिटणीस के सी त्यागी यांनी म्हटले की, आम्ही एनडीएसोबत आहोत. अशा परिस्थितीत जेडीयूची पहिली प्राथमिकता भाजपसोबत निवडणुकीच्या मैदानात उतरणे असेल, पण जर जागांबाबत चर्चा झाली तर आपण कोणासोबतही जाऊ शकतो. यामुळे स्पष्ट संकेत मिळाले की जेडीयू यूपीमध्ये भाजपसोबत निवडणूक लढवण्याच्या सूत्रावर काम करत आहे. जर सूत्रांवर विश्वास ठेवला गेला तर युतीबाबत लवकरच निर्णय घेतला जाऊ शकतो.
जेडीयूला यूपीमध्ये त्याच्या राजकीय विस्ताराची बरीच शक्यता दिसत आहे आणि सामाजिक समीकरणही त्याच्या बाजूने पाहत आहे. बिहारला लागून असलेल्या उत्तर प्रदेशातील जिल्ह्यांमध्ये कुर्मी समाजाची मोठी लोकसंख्या आहे. राज्यातील कुर्मी समाजाची लोकसंख्या जवळपास यादवांच्या बरोबरीची आहे. या व्यतिरिक्त, मागासवर्गीय समाजांची संख्याही चांगली आहे. बिहारला लागून असलेल्या पूर्व उत्तर प्रदेशातील सुमारे 24 जागांवर त्याचा प्रभाव असल्याचा जेडीयूचा दावा आहे.
जेडीयूची नजर राज्यातील कुर्मी, कोईरी आणि भूमिहार समाजावर आहे. सध्या त्यांना भाजपची पारंपारिक व्होट बँक मानली जाते. भाजपने यूपीमध्ये पक्षाची कमान कुर्मी समाजातून आलेल्या स्वातंत्रदेव यांना दिली आहे आणि कुर्मी समाजातून आलेल्या अनुप्रिया पटेल यांच्या अपना दल (एस) सोबत मित्रपक्ष आहे. अशा परिस्थितीत नितीशकुमारांच्या जेडीयूशी हातमिळवणी करून भाजप कुर्मी व्होट बँक पूर्णपणे बळकट करण्याचा प्रयत्न करत आहे.
जर यूपीमध्ये भाजप आणि जदयू यांच्यातील युतीचा निर्णय झाला तर हे स्पष्ट आहे की 2022 च्या विधानसभा निवडणुकीत मुख्यमंत्री नितीश कुमार राज्यात योगी आदित्यनाथ यांच्यासाठी मते मागू शकतात. याचे कारण नितीशकुमार हे जेडीयूमध्ये पक्षाचा चेहरा मानले जातात आणि भाजपने त्यांना जागा दिल्या तर ते निवडणूक प्रचारात उतरू शकतात. दिल्ली विधानसभा निवडणुकीतही नितीश कुमार भाजप-जेडीयू उमेदवारासाठी मते मागताना दिसले.
उत्तर प्रदेशात सुमारे 36 विधानसभा जागा आणि 8 ते 10 लोकसभा जागा आहेत ज्यावर कुर्मी समाजाची निर्णायक भूमिका आहे. यूपी मध्ये, कुर्मी समाजाची संत कबीर नगर, मिर्झापूर, सोनभद्र, बरेली, उन्नाव, जालौन, फतेहपूर, प्रतापगढ, कौशांबी, अलाहाबाद, सीतापूर, बहराइच, श्रावस्ती, बलरामपूर, सिद्धार्थ नगर, बस्ती आणि बाराबंकी, कानपूर, अकबरपूर, एटा, बरेली आणि लखीमपूर जिल्ह्यात लोकसंख्या जास्त आहे. येथील विधानसभेच्या जागांवर कुर्मी समाज जिंकण्याच्या स्थितीत आहे किंवा एखाद्याला जिंकण्याच्या स्थितीत आहे.
सध्या उत्तर प्रदेशात कुर्मी समाजातील भाजपचे सहा खासदार आणि 26 आमदार आहेत. केंद्रातील मोदी सरकारमधील मंत्री पंकज चौधरी आणि अनुप्रिया पटेल या समाजातून येतात. याशिवाय यूपीमध्ये योगी सरकारमध्ये कुर्मी समाजातील तीन मंत्री आहेत. यामध्ये कॅबिनेट मंत्री मुकुट बिहारी वर्मा, राज्यमंत्री जय कुमार सिंह आहेत. त्याचबरोबर, मोदी सरकारच्या नुकत्याच झालेल्या मंत्रिमंडळ विस्तारात, आरसीपी सिंह यांना जेडीयू कोट्यातून केंद्रीय मंत्री करण्यात आले आहे, जे कुर्मी समाजातून येतात.
कुर्मी-कुशवाह-सैथवार मिळून 8 टक्क्यांहून अधिक मते आहेत, ज्यावर भाजप बारीक लक्ष ठेवून आहे. पूर्वांचल आणि अवध या पट्ट्यांमध्ये सुमारे 32 विधानसभा जागा आणि आठ लोकसभा जागा आहेत ज्यावर कुर्मी, पटेल, वर्मा आणि कटियार मतदारांनी निवडणुकीत निर्णायक भूमिका बजावली आहे. पूर्वांचलच्या किमान 16 जिल्ह्यांत, 8 आणि 12 टक्के कुर्मी मतदारांमध्ये राजकीय समीकरण बदलण्याची क्षमता आहे. यूपीमध्ये रामस्वरूप वर्मा आणि सोनेलाल पटेल यांच्यानंतर आणि त्यांच्या अनुपस्थितीत नितीशकुमार हे देशातील कुर्मी समाजाचे एकमेव नेते आहेत.