हळद गुणकारी म्हणतं अधिक सेवन करताय? खाण्याआधी Side Effects जाणून घ्या

Turmeric Side Effects : हळद आयुर्वेदानुसार अतिशय फायदेशीर आहे. पण त्याचे अतिप्रमाणही शरीरासाठी घातक आहे. 

दक्षता ठसाळे-घोसाळकर | Updated: Nov 10, 2023, 06:11 PM IST
हळद गुणकारी म्हणतं अधिक सेवन करताय? खाण्याआधी Side Effects जाणून घ्या  title=

Turmeric Side Effects : "सोनेरी मसाला" म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या हळदीने आरोग्य फायद्यांमुळे पाककला जगाचे आणि वैज्ञानिक समुदायाचे लक्ष वेधून घेतले आहे. पिवळा मसाला म्हणजे हळद शतकानुशतके पारंपारिक औषधांमध्ये एक मुख्य घटक आहे. त्याच्या प्राथमिक सक्रिय संयुगांपैकी एक, कर्क्यूमिन, त्याच्या अँटिऑक्सिडंट आणि दाहक-विरोधी गुणधर्मांसाठी वेगळे आहे, ज्यामुळे ते अनेक आरोग्य-सजग आहारांचा एक आवश्यक भाग बनते. पण हळदीचे अतिप्रमाण शरीरासाठी घातक आहे. 

हळद, त्याच्या प्रमुख घटक कर्क्यूमिनसह, एक आरोग्य पूरक आहे. जे ऑक्सिडेटिव्ह तणाव आणि जळजळ यांचा सामना करण्याच्या क्षमतेसाठी ओळखले जाते. विविध आरोग्य समस्यांच्या मूळ कारणांना संबोधित करते. कर्क्युमिन मेटाबॉलिक सिंड्रोम घेते, इन्सुलिन प्रतिरोधकता आणि लठ्ठपणा यांसारख्या आरोग्य समस्यांचा समूह, इन्सुलिनची संवेदनशीलता वाढवून, चरबी जमा करणे दाबून आणि जळजळ आणि ऑक्सिडेटिव्ह तणाव कमी करून. ऑस्टियोआर्थरायटिस आणि संधिवात यांसारख्या जुनाट सांधेदुखीच्या परिस्थितींविरुद्धच्या लढाईत, कर्क्युमिन वेदना कमी करते आणि एकूण सांधे सुधारते. 

हळद किती प्रमाणात घ्यावी 

कर्क्युमिनचे संभाव्य आरोग्य फायदे घेण्यासाठी, तुमच्या रोजच्या आहारात हळद समाविष्ट करण्याची शिफारस केली जाते. जॉन हॉपकिन्स मेडिसिननुसार काळी मिरीमधील प्राथमिक सक्रिय घटक असलेल्या पाइपरिनसोबत कर्क्युमिनचे फायदे लक्षणीयरीत्या वाढतात. क्युरक्यूमिनोइड्सचा एक चांगला डोस दररोज 500-2000 मिलीग्राम हळद घेण्याची शिफारस केली जाते.

हळदीचे साईड इफेक्ट्स 

हळद आणि क्युरक्यूमिन सामान्यतः सुरक्षित असले तरी, संभाव्य दुष्परिणामांबद्दल जागरूक असणे महत्वाचे आहे, विशेषत: मोठ्या डोसमध्ये किंवा पूरक म्हणून घेतल्यास:

1. पोट खराब होणे: हळद किंवा कर्क्यूमिनच्या उच्च डोसमुळे पोट खराब होणे, ऍसिड रिफ्लक्स आणि अतिसार यासह गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल अस्वस्थता होऊ शकते.
2. डोकेदुखी आणि चक्कर येणे: काही व्यक्तींना 450 मिग्रॅ किंवा त्याहून अधिक कर्क्यूमिनचा डोस घेतल्यास डोकेदुखी आणि चक्कर येऊ शकते.
3. पोटाच्या समस्या: हळद पोटाच्या समस्या वाढवू शकते, जसे की ऍसिड रिफ्लक्स आणि पित्ताशय.
4. गर्भधारणा आणि स्तनपान: गर्भवती आणि स्तनपान करणाऱ्या महिलांनी हळदीचे पूरक आहार टाळावे, कारण ते गर्भाशयाच्या आकुंचनला उत्तेजन देऊ शकतात, ज्यामुळे संभाव्य गुंतागुंत होऊ शकते.

यूएस नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिनने प्रकाशित केलेल्या रिपोर्टनुसार, हळद आणि त्याचे प्राथमिक बायोएक्टिव्ह कंपाऊंड, कर्क्युमिनचे सुरक्षा प्रोफाइल, कमीतकमी गंभीर दुष्परिणामांसह अनुकूल मानले जाते. संभाव्य प्रतिकूल परिणामांबद्दल जागरूक असणे महत्वाचे आहे. जेव्हा हे पदार्थ उच्च डोसमध्ये किंवा पूरक स्वरूपात वापरले जातात. हळदीमध्ये नैसर्गिकरित्या अंदाजे 2% ऑक्सलेट असते, एक संयुग जे उच्च स्तरावर, काही व्यक्तींना किडनी स्टोन तयार करण्यास प्रवृत्त करू शकते. ऑक्सलेट मूत्रपिंडात स्फटिक बनू शकते, ज्यामुळे या वेदनादायक दगडांचा विकास होतो. व्यावसायिक हळद पावडरच्या संभाव्य भेसळीमुळे आणखी एक चिंता निर्माण होते. "हळद" म्हणून लेबल केलेली सर्व उत्पादने शुद्ध नसतात आणि काहींमध्ये अज्ञात आणि संभाव्य हानिकारक घटक असू शकतात. याव्यतिरिक्त, काही हळदीच्या पावडरमध्ये पीठाने पातळ केल्यावर त्यांचे दृश्य आकर्षण वाढविण्यासाठी शंकास्पद खाद्य रंगांचा समावेश असू शकतो. भारतात, असेच एक फूड कलरंट म्हणजे मेटॅनिल यलो, ज्याला अम्ल पिवळा 36 असेही म्हणतात, ज्यावर अमेरिका आणि युरोपमध्ये बंदी आहे.