कोविड लसीकरणामुळे हृदयविकाराचा झटका येतो की नाही? आरोग्यमंत्र्यांनी दिली माहिती...

Covid vaccine not responsible for heart attacks : चुकीच्या जीवनशैलीमुळे संपूर्ण जग सध्या अनेक समस्यांना तोंड देत आहे. तसेच, दोन वर्षांपूर्वी जगभरात पसरलेल्या कोरोना व्हायरसमुळे सर्वांचे आयुष्यच बदलून टाकले आहे. त्यातच आता कोरोनानंतर हृदयविकाराच्या झटकाने मृत्यू होणाऱ्याच्या संख्येत वाढ झाली आहे.हृदयविकारामुळे होणारे मृत्यू कमी वयात होत आहेत. कोविड लसीमुळे हृदयविकाराचा झटका येत असल्याची भीती काही लोकांनी व्यक्त केली होती. याचबाबत केंद्रीय आरोग्यमंत्री मनसुख मांडविया यांनी कोविड लसीकरणामुळे हृदयविकाराचा झटका येतो की नाही यावर स्पष्टीकरण दिले आहे. 

देशातील कोविड महामारीचे संकट आता संपुष्टात आले आहे. तसेच 95 टक्क्यांहून अधिक नागरिकांना कोविड विरूद्ध लसीकरण करण्यात आले आहे. कोविड-19 आणि हृदयविकाराचा झटका यांच्यात संबंध आहे की नाही यावर आयसीएमआरने अभ्यास केला. त्यानंतर कोरोना व्हायरस आणि हृदयविकाराचा काहीही संबंध नसल्याचे समोर आले आहे. कोरोनाव्हायरसचा संसर्ग झाल्यास, गंभीर आजार होण्याचा धोका तर असतोच, पण संसर्गातून बरे झालेल्या लोकांमध्ये दीर्घकाळ कोविडमुळे अनेक प्रकारच्या आरोग्य समस्या देखील मोठ्या चिंतेचे कारण बनल्या आहेत. साथीच्या रोगानंतरच्या अनेक अभ्यासांमध्ये असे म्हटले आहे की, कोविड-19 मुळे मृत्यू झालेल्या लोकांना हृदयविकाराचा आणि त्याच्या गंभीर स्वरूपाचा धोका असू शकतो. काही अहवालांमध्ये, कोविड लसींमुळे हृदयविकार वाढतात असेही सांगण्यात आले होते, ज्यावर ICMR ने आज स्पष्ट माहिती दिली आहे.

याबाबत केंद्रीय आरोग्य मंत्री मनसुख मांडविया यांनी, ते सर्व अहवाल पूर्णपणे फेटाळले आहेत ज्यात लसीकरणामुळे हृदयविकाराचा धोका असल्याची भीती व्यक्त करण्यात आली होती. आरोग्य मंत्री म्हणाले, भारतीय वैद्यकीय संशोधन परिषदेने (ICMR) सविस्तर अभ्यास केला आहे ज्यामध्ये हृदयविकाराचा झटका येणा-या कोविड-19 लसीशी कोणताही संबंध नसल्याचे दिसून आले आहे. ही लस हृदयविकाराचा धोका वाढवत नाही किंवा हृदयविकाराचा झटकाही आणत नाही. अशा गोष्टींवर विश्वास ठेवू नका. असे आवाहन केले आहे.

काय म्हणाले आरोग्यमंत्री?

वृत्तसंस्था एनआयच्या एका कार्यक्रमात आरोग्य मंत्री म्हणाले, जगभरात हृदयविकाराच्या वाढत्या घटना चिंताजनक आहेत. डॉक्टर म्हणतात की एखाद्या व्यक्तीची अस्वस्थ जीवनशैली आणि अल्कोहोल आणि धूम्रपान यासारख्या सवयी या जोखमीचे घटक असू शकतात. लसीमुळे हृदयविकाराचा धोका वाढतो याचा कोणताही पुरावा नाही. तसेच कोविड-19 लसींबाबत गैरसमज निर्माण करण्याचा प्रयत्न केला जात आहे. आज जर एखाद्याला स्ट्रोक आला असेल तर काही लोकांना असे वाटते की ते COVID-19 लसीमुळे आहे. ICMR ने यावर सविस्तर अभ्यास केला आहे, ज्यामध्ये असे आढळून आले आहे की या लसीचा हृदयाच्या आरोग्यावर कोणताही नकारात्मक परिणाम झालेला नाही.

हृदयविकाराची अनेक कारणे आहेत. त्यापैकी खराब जीवनशैली, तंबाखूचे अतिसेवन आणि अति मद्यपान ही प्रमुख कारणे आहेत. बऱ्याच वेळा चुकीची माहिती लोकांमध्ये पसरते आणि काही काळासाठी ती एक विश्वास बनते. अशावेळी त्याचे वैज्ञानिक पुरावे आणि पुरावे जाणून घेणे महत्वाचे आहे. गेल्या वर्षी नोव्हेंबरमध्ये प्रकाशित झालेल्या पीअर-पुनरावलोकन केलेल्या ICMR अभ्यासात असे आढळून आले की, लसीकरण झालेल्या लोकांमध्ये हृदयविकाराचा धोका वाढला नाही. हृदयविकाराच्या झटक्याला बळी पडलेल्या लोकांना संसर्ग झाल्यामुळे किंवा कुटुंबातील एखाद्याचा अचानक मृत्यू झाल्यामुळे रुग्णालयात दाखल झाल्याचा इतिहास आहे.

अभ्यासात काय आढळले?

देशातील 47 हून अधिक रुग्णालयांमध्ये या लसीचे परिणाम जाणून घेण्यासाठी अभ्यास करण्यात आला. ऑक्टोबर 2021-मार्च 2023 दरम्यान अस्पष्ट कारणांमुळे अचानक मरण पावलेल्या 18-45 वर्षे वयोगटातील निरोगी व्यक्तींच्या डेटाचा अभ्यास करण्यात आला. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, अचानक मृत्यूचा कौटुंबिक इतिहास, धूम्रपान, अंमली पदार्थांचा वापर, मद्यपान किंवा अति धूम्रपान आणि मृत्यूच्या दोन दिवस आधी उच्च तीव्रतेची शारीरिक क्रिया ही मुख्य कारणे असल्याचे आढळून आले. जे लोक वारंवार मद्यपान करतात त्यांना हृदयविकाराचा झटका येण्याचा धोका जास्त असल्याचे दिसून आले आहे. कोरोना महामारीनंतर भारतासह जगभरात हृदयविकाराच्या घटनांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे. काही अहवालांमध्ये कोविड-19 लसीमुळे असा धोका निर्माण होण्याची भीती व्यक्त करण्यात आली होती. त्याबाबत आरोग्यमंत्र्यांनी स्पष्ट माहिती दिली आहे. ते म्हणाले, पीएम मोदी देखील 60 वर्षांच्या वयोगटात येतात आणि त्यांनी लसीचे तीन डोस घेतले आहेत. कोविड लस सुरक्षित आहेत आणि संसर्ग झाल्यास गंभीर रोगांच्या जोखमीपासून संरक्षण करण्यात मदत करू शकतात.