ट्रेनच्या डब्ब्यांचे रंग लाल, हिरवे आणि निळे का असतात? जाणून घ्या

मुंबई : इंडियन रेल्वे हे आशियातील दुसऱ्या क्रमांकाचे आणि जगातील चौथ्या क्रमांकाचे सर्वात मोठे रेल्वे नेटवर्क आहे. भारतात एकूण १२,१६७ पॅसेंजर ट्रेन्स आणि ७,३४९ मालगाड्या धावतात. यामधून तब्बल दररोज 23 दशलक्ष प्रवासी प्रवास करतात. मात्र हा प्रवास करताना तुम्ही कधी हा विचार केला आहे का, रेल्वेचे डब्बे लाल, हिरवे आणि निळे का असतात? नाही ना, चला तर मग जाणून घेऊयात.  

लाल कोच
रेल्वेच्या लाल रंगाच्या डब्यांना LHB म्हणजेच Linke Hofmann Busch म्हणतात. ते पंजाबमधील कपूरथला येथे तयार केले जातात. हे बॉक्स तयार करण्यासाठी स्टेनलेस स्टीलचा वापर केला जातो.यामुळे हे खोके वजनाने हलके असतात. हे डबे डिस्क ब्रेकसह 200 किमी/ताशी वेगाने चालवता येतात. त्याच्या देखभालीवरही कमी खर्च येतो. अपघात झाल्यास हे डबे एकमेकांच्या वर चढत नाहीत. कारण त्यांच्याकडे सेंटर बफर कुलिंग सिस्टम आहे.

निळा कोच
निळ्या रंगाचे डबेही मुबलक प्रमाणात दिसतात. त्यांना इंटिग्रल कोच फॅक्टरी कोच म्हणतात. निळ्या डब्यांसह ट्रेनचा वेग 70 ते 140 किमी/ताशी असतो. मेल एक्सप्रेस किंवा सुपरफास्ट गाड्यांमध्ये हे डबे वापरले जातात. इंटिग्रल कोच फॅक्टरी तामिळनाडू येथे आहे. ते तयार करण्यासाठी लोखंडाचा वापर केला जातो. हे डबे जड असतात, त्यामुळे त्यांच्या देखभालीचा खर्च जास्त असतो. या डब्यांना दर 18 महिन्यांनी ओव्हरहॉल करणे आवश्यक आहे.

हिरवा कोच
गरीब रथ गाड्यांमध्ये हिरवे कोच वापरले जातात. तर मीटरगेज गाड्यांमध्ये तपकिरी रंगाचे डबे वापरले जातात. नॅरोगेज गाड्यांमध्ये हलक्या रंगाचे डबे वापरले जातात. भारताबद्दल बोलायचे झाले तर आता देशातील नॅरोगेज गाड्यांचे संचालन जवळपास बंद झाले आहे.