मुंबई : असे म्हटले जाते की जर हृदयात इच्छा असेल तर कोणतेही पद मिळवता येते आणि असेच काही राजस्थानच्या पाली येथील रहिवासी उम्मूल खेर (Ummul Kher) यांनी केले. उम्मूल लहानपणापासूनच अपंग होती, परंतु तिने तिच्या यशामध्ये त्याचा अडथळा येऊ दिला नाही आणि यूपीएससी परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर आयएएस अधिकारी बनली.
उम्मुल खेर हाडांच्या विकाराने ग्रस्त आहे, ज्यामध्ये शरीराची हाडे कमकुवत होतात. बोन फ्रॅगाइल डिसऑर्डरमुळे अनेक वेळा तिची हाडे मोडली होती. 16 फ्रॅक्चर आणि 8 शस्त्रक्रिया तिच्यावर झाल्या आहेत.
उम्मुल खेर यांचा जन्म राजस्थानातील पाली मारवाड येथील एका गरीब कुटुंबात झाला. कुटुंबात तीन भावंडे आणि आई आणि वडील होते. जेव्हा उम्मूल खूप लहान होती, तेव्हा तिचे वडील दिल्लीत उपजीविकेसाठी आले होते आणि त्यांचे कुटुंब निजामुद्दीन परिसरात असलेल्या झोपडपट्टीत राहू लागले. तिचे वडील कपडे विकायचे, पण कमाई फारशी नव्हती. एकेकाळी, उम्मूलच्या कुटुंबाला एका मोठ्या समस्येला सामोरे जावे लागले, जेव्हा सरकारी आदेशानंतर निजामुद्दीनच्या झोपडपट्ट्या पाडण्यात आल्या आणि नंतर त्यांचे कुटुंब त्रिलोकपुरीच्या झोपडपट्टीत स्थलांतरित झाले.
कुटुंबाची आर्थिक परिस्थिती अत्यंत वाईट असल्याने UPSC ची तयारी करणे उम्मुल खेरसाठी अजिबात सोपे नव्हते. उम्मुलने अगदी लहान वयातच शिकवणी सुरू केली आणि शिकवणीतून आलेल्या पैशातून तिची शाळेची फी भरायची. तिने 10 वी मध्ये 91 टक्के आणि 12 वी मध्ये 89 टक्के मिळवले होते. दिल्ली विद्यापीठातून पदवी घेतल्यानंतर उम्मुलने जेएनयूच्या स्कूल ऑफ इंटरनॅशनल स्टडीजमधून एमए केले आणि नंतर त्याच विद्यापीठातून एमफील/पीएचडी अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेतला. यासोबत तिने यूपीएससीची तयारीही सुरू केली.
कठोर परिश्रमानंतर, उम्मुल खेर हिने 2017 मध्ये पहिल्या प्रयत्नात UPSC परीक्षा उत्तीर्ण केली आणि भारतात 420 वा क्रमांक मिळवला. यानंतर ती आयएएस अधिकारी झाली आणि तिच्या संघर्षाची कहाणी लोकांसाठी प्रेरणादायी बनली.