UP, पंजाबचे निकाल ठरणार 'गेमचेंजर', बदलणार सत्तेचं समीकरण

मुंबई : पाच राज्यांच्या विधानसभा निवडणुकीचे निकाल आज हाती येत आहेत. आज कोणत्याही पक्षाचा विजय होऊदे त्याचा परिणाम हा संपूर्ण देशावर होणार आहे. या निकालामुळे देशाच्या राजकारणाचं समीकरण बदलणार आहे. भाजपची सत्ता कायम राहणार की काँग्रेससह दुसरे पक्ष प्रभावित होणार का? (How five states result affects country political scenario ) काँग्रेसचं संपूर्ण भविष्य आजच्या निकालांवर अवलंबून आहे. 

राज्यसभेत बदलणार स्थिती 

निवडणुकीच्या निकालांचा विशेषत: यूपीच्या निकालांचा परिणाम राज्यसभेवरही दिसून येईल. राज्यसभेच्या 245 जागांपैकी 8 जागा रिक्त आहेत. भाजपकडे सध्या 97 जागा असून मित्रपक्षांसह ही संख्या 114 वर पोहोचली आहे.

या वर्षी एप्रिल ते ऑगस्ट या कालावधीत राज्यसभेच्या ७० जागांसाठी निवडणुका होणार आहेत, ज्यात उत्तर प्रदेश तसेच आसाम, हिमाचल प्रदेश, केरळ, उत्तराखंड आणि पंजाब यांचा समावेश आहे. (ResultsOnZee | उत्तरप्रदेशात भाजप राखणार का गड? पंजाब, गोवा, उत्तराखंड आणि मणिपूर निवडणूकांचा आज निकाल) 

यूपीमधील 11, उत्तराखंडमधील एक आणि पंजाबमधील दोन जागांसाठी जुलैमध्ये मतदान होणार आहे. यावरून या तीन राज्यांतील निवडणूक निकालांचा थेट परिणाम राज्यसभेच्या समीकरणावर होणार असल्याचे स्पष्ट झाले आहे.

राष्ट्रपती निवडणुकीवर होणार परिणाम 

याआधीही भाजप राज्यसभेतील बहुमताच्या आकड्यापासून दूर होता. अशा स्थितीत 5 राज्यांचे निकाल त्याच्यासाठी चांगले नसतील तर येणाऱ्या काळात ते बहुमतापासून आणखी दूर होतील. त्याचा थेट परिणाम राष्ट्रपती निवडणुकीवरही होऊ शकतो. या वर्षी जुलैमध्ये राष्ट्रपतीपदाची निवडणूक होणार आहे.

राष्ट्रपती अप्रत्यक्ष मतदानाने निवडला जातो. म्हणजे जनतेऐवजी जनतेने निवडून दिलेले प्रतिनिधी राष्ट्रपती निवडतात. राष्ट्रपतींची निवड इलेक्टोरल कॉलेज किंवा इलेक्टोरल कॉलेजद्वारे केली जाते. त्यात संसदेच्या दोन्ही सभागृहांचे आणि राज्यांच्या विधानसभांचे निवडून आलेले सदस्य असतात.

असं ठरतं मतांच महत्व?

राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत अनुसरलेल्या प्रमाणिक प्रतिनिधित्व पद्धतीनुसार प्रत्येक मताचे स्वतःचे वेटेज असते. खासदारांच्या मतांचे वजन निश्चित असते, परंतु आमदारांच्या मतांचे वजन वेगवेगळ्या राज्यांच्या लोकसंख्येवर अवलंबून असते.

उदाहरणार्थ, उत्तर प्रदेश या सर्वात जास्त लोकसंख्या असलेल्या राज्यातील आमदाराच्या मताचे वजन 208 आहे, तर सर्वात कमी लोकसंख्या असलेल्या राज्य सिक्कीमच्या मताचे वजन फक्त सात आहे. (UP Election Results 2022 Live updates | भाजपची मुसंडी; 50.पेक्षा अधिक जागांवर आघाडी निकालाचे LIVE UPDATE) 

प्रत्येक खासदाराच्या मताचे वजन ७०८ आहे. त्यामुळेच पाच राज्यांच्या निकालाकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे. देशात एकूण 776 खासदार आहेत आणि त्यांच्या मतांचे वजन - 5,49,408 आहे. तसेच आमदारांची संख्या 4120 आहे.

या सर्व आमदारांचे एकत्रित मत 5,49,474 आहे. अशा प्रकारे राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत एकूण 10,98,882 मते पडली. जाणकारांच्या मते, 5 राज्यांचे निवडणूक निकाल ठरवतील की भाजपा राष्ट्रपतीपदाचा उमेदवार सहज जिंकू शकतो की नाही.

2017 च्या तुलनेत भाजपला उत्तर प्रदेशात तुलनेने चांगली कामगिरी करता आली नाही तर राष्ट्रपती निवडणुकीचे गणित बिघडेल.