मुंबई : RBI KYC Update: कोरोना विषाणूच्या दुसर्या लाटेदरम्यान रिझर्व्ह बँकेचे गव्हर्नर शक्तिकांत दास यांनी सामान्य लोकांना दिलासा देण्यासाठी काही मोठ्या घोषणा केल्या आहेत. यातील एक घोषणा KYC (Know Your Customer) बद्दल आहे.
रिझर्व्ह बँकेने जाहीर केले आहे की, KYC अभावी 31 डिसेंबरपर्यंत बँका कोणाचे खाते बंद करु शकणार नाहीत. वास्तविक, अशी अनेक प्रकरणे घडली आहेत ज्यात लोकांना कोरोना संसर्गाच्या उपचारांसाठी पैशांची आवश्यकता असते, परंतु त्यांचे खाते केवायसी न केल्यामुळे त्यांचे तात्पुरते बंद केले गेले. म्हणजेच ते खात्यातून पैसे काढू शकले नाहीत. अनेकदा खाते गोठवण्यापूर्वी कोणतीही सूचना दिली जात नाही. अशा खात्यांचे केवायसी अद्ययावत करण्यासाठी 4-5 दिवस किंवा काही वेळा आठवडाही लागू शकतो. परंतु आता रिझर्व्ह बँकेच्या या नव्या आदेशानंतर त्यांचे खाते 31 डिसेंबर 2021 पर्यंत गोठवता येणार नाही.
तसेच रिझर्व्ह बँकेने जाहीर केले आहे की आता व्हिडिओ केवायसीची (KYC)व्याप्ती वाढविण्यात येईल. प्रोप्राईटरशिप फर्मचे अधिकृत मालक, अधिकृत स्वाक्षरीकर्ता आणि वैधानिक युनिट देखील व्हिडिओ केवायसी सुविधेचा लाभ घेण्यास सक्षम असतील. आरबीआयने केवायसीच्या नियमित कालावधीसाठी अद्ययावत करण्यासाठी व्हिडिओ केवायसी सुविधेस परवानगी देखील दिली आहे. उच्च जोखीम असलेल्या ग्राहकांचे दोन वर्षात एकदा तरी केवायसी अपडेट होते. तर केवायसी अद्ययावत मध्यम जोखीम ग्राहकांसाठी वर्षामध्ये एकदा आणि कमी जोखीम असलेल्या ग्राहकांसाठी 10 वर्षातून एकदा होते. याला नियतकालिक अद्यतन म्हणतात.
दरम्यान, ग्राहकांनी त्यांचे केवायसी अद्ययावत केले पाहिजे, असे शक्तीकांत दास यांनी सांगितले. सर्व डिजिटल चॅनेल केवायसी अद्यतनित करण्यासाठी वापरल्या जाऊ शकतात. रिझर्व्ह बँकेचे गव्हर्नर म्हणाले की, अशा प्रकारच्या बँक खाती आधार कार्डाच्या आधारे उघडली गेली. ज्यात ग्राहक आणि बँक कर्मचारी समोरासमोर नसतात त्यांना मर्यादित केवायसी खात्यांच्या प्रकारात ठेवले गेले होते. आता अशी सर्व खाती पूर्ण केवायसीच्या प्रकारात येतील. इलेक्ट्रॉनिक कागदपत्रे देखील केवायसीसाठी वैध असतील, तसेच डिजीलॉकरकडून जारी केलेले ओळखपत्र देखील वैध ओळखपत्र मानले जातील.
देशातील सर्वात मोठी बँक असलेल्या स्टेट बँक ऑफ इंडियाने (SBI) कोरोना विषाणूच्या वाढत्या संसर्गामुळे आणि बर्याच राज्यांत लॉकडाउन आणि नाईट कर्फ्यूसारख्या निर्बंधामुळे ग्राहकांना केवायसी अपडेट मिळण्याची प्रक्रिया सुलभ केली आहे. केवायसी अद्यतनांच्या अभावामुळे अडकलेल्या एसबीआय ग्राहकांसाठी ही बातमी मोठी दिलासा देणारी आहे. एसबीआयने निर्णय घेतला आहे की केवायसी अद्ययावत होण्यासाठी त्याचे ग्राहक ई-मेलद्वारे किंवा पोस्टद्वारे कागदपत्रे पाठवू शकतात. कागदपत्रांसह शाखेत जाण्याची आवश्यकता नाही.