मुंबई : जगातील सर्वात शक्तिशाली पासपोर्टच्या क्रमवारीत भारत खूप खाली आला आहे. खरंतर गेल्या 10 वर्षात प्रथमच भारताची क्रमवारी एवढी खाली आली आहे. खरं तर, हेन्ले पासपोर्ट इंडेक्स 2021 मध्ये एकूण 199 देशांपैकी भारत 90 व्या क्रमांकावर आहे. कोणत्या देशाचा पासपोर्ट किती मजबूत आहे हे या रँकवरून दिसून येते. विशेष बाब म्हणजे गेल्या काही वर्षात भारताच्या या क्रमवारीत घसरण झाली आहे ज्यामुळे भारत यावेळेस ९०व्या क्रमांकावर आला आहे.
अशा परिस्थितीत, शक्तिशाली पासपोर्टचा अर्थ काय आहे? कोणत्या आधारावर हे ठरवले जाते की कोणत्या देशाचा पासपोर्ट किती मजबूत आहे? तसेच पासपोर्टशी संबंधित या सर्वकाही माहिती आम्ही आज तुम्हाला देणार आहोत.
जर आपण भारताच्या स्थितीबद्दल बोललो तर, पासपोर्ट रँकिंगमध्ये भारत 2020 पासून 6 स्थानांनी खाली येऊन 90 व्या स्थानावर आला आहे आणि 58 देश भारतीय नागरिकांना व्हिसा मुक्त प्रवेशाची परवानगी देतात. 2020 मध्ये भारताचा क्रमांक 84 वा होता.
मात्र, त्यानंतरही जगातील 58 देश भारतीय नागरिकांना व्हिसाशिवाय प्रवेश देत होते. 2011 नंतर भारताचा क्रमांक सर्वात कमी आला आहे. जर आपण 2011 ते 2021 या वर्षांचा विचार केला तर 2013 मध्ये भारताची क्रमवारी सर्वोत्कृष्ट होती. त्यावेळी भारत 199 देशांमध्ये 74 व्या क्रमांकावर होता.
या यादीत जपान आणि सिंगापूर पहिल्या स्थानावर आहेत. स्पष्ट करा की जपान आणि सिंगापूर नागरिकांना व्हिसाशिवाय 192 देशांना भेट देण्याची परवानगी देतात.
यानंतर जर्मनी आणि दक्षिण कोरिया संयुक्तपणे दुसऱ्या स्थानावर आहेत. त्याच वेळी, तिसऱ्या स्थानावर फिनलंड, इटली, स्पेन, लक्झेंबर्गचे नाव आहे. ऑस्ट्रेलिया आणि डेन्मार्क चौथ्या स्थानावर आहेत. त्यापाठोपाठ फ्रान्स, आयर्लंड, नेदरलँड, पोर्तुगाल पाचव्या स्थानावर आहे.
पासपोर्ट रँकिंग ही किती देश त्या देशाच्या पासपोर्ट धारकाला व्हिसाशिवाय त्यांच्या देशात प्रवेश करण्याची परवानगी दिली आहे या आधारावर ठरवले जाते.
58 देश भारताला व्हिसाशिवाय प्रवेश करण्यास परवानगी देतात, याचा अर्थ भारतीय पासपोर्टधारक व्हिसाशिवाय त्या देशांमध्ये जाऊ शकतात आणि त्या देशात आगमन झाल्यावर व्हिसा मिळवू शकतात. जितक्या जास्त देशांत त्या पासपोर्ट धारकाला प्रवेश दिला जातो तितका तो पासपोर्ट मजबूत असतो.
त्याच वेळी, जागतिक पासपोर्ट निर्देशांकात पाकिस्तानचे स्थान यादीत तळापासून चौथ्या क्रमांकावर होते. पाकिस्तान 113 व्या क्रमांकावर आहे आणि केवळ 32 देश पाकिस्तानी नागरिकांना व्हिसामुक्त प्रवेश देतात. या यादीत अफगाणिस्तान शेवटच्या स्थानावर आहे. हा देश 116 व्या क्रमांकावर आहे आणि याला एकूण 26 देश व्हिसा-मुक्त प्रवेश देतात.