जागतिक स्ट्रोक दिवस दरवर्षी 29 ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जातो. हा दिवस साजरा करण्यामागचा उद्देश लोकांना स्ट्रोकच्या धोक्यांची जाणीव करून देणे हा आहे. आपले आरोग्य आपल्या हातात आहे. तंदुरुस्त राहण्यासाठी तुम्ही निरोगी जीवनशैली आणि खाण्याच्या सवयी या दोन गोष्टींकडे लक्ष दिले तर नक्कीच तुम्ही आजारांपासून दीर्घकाळ दूर राहू शकता.
स्ट्रोकचा आपल्या जीवनावर मोठ्या प्रमाणावर परिणाम होऊ शकतो, म्हणून ते समजून घेणे आणि ते कसे टाळता येईल हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. जागतिक स्ट्रोक दिनानिमित्त, आपण त्याच्या प्रतिबंधाचे बारकावे समजून घेऊया, जेणेकरून आपण या सायलेंट किलरपासून सुरक्षित राहू शकाल.
स्ट्रोक कोणालाही प्रभावित करू शकतो, मग तो तरुण असो वा वृद्ध. उच्च रक्तदाब, धूम्रपान, मधुमेह, लठ्ठपणा आणि जास्त मद्यपान यांमुळे पक्षाघाताचा धोका वाढू शकतो.
जागतिक स्ट्रोक दिन साजरा करण्यामागचे मुख्य कारण म्हणजे लोकांना याच्या धोक्यांची जाणीव करून देणे आणि ते टाळण्यासाठी उपाययोजना आणि जीवनशैलीत आवश्यक बदल करून त्याचा धोका कसा कमी करता येईल हे सांगणे. जेव्हा मेंदूमध्ये रक्ताची गुठळी होते. जेव्हा रक्तवाहिन्या फुटतात आणि रक्तस्त्राव सुरू होतो किंवा मेंदूला योग्यरित्या रक्तपुरवठा होत नाही, तेव्हा स्ट्रोक होतो.
निरोगी आहार घ्या
स्ट्रोक टाळण्यासाठी पहिली पायरी म्हणजे जीवनशैलीत बदल. ज्यामध्ये सकस आहार खूप महत्त्वाचा आहे. आहारात फळे, भाज्या आणि संपूर्ण धान्य समाविष्ट आहे.
शारीरिक क्रियाकलाप करा
दररोज काही वेळ जॉगिंग, चालणे किंवा पोहणे यासारख्या शारीरिक हालचाली करा, यामुळे वजन नियंत्रणात राहते आणि पक्षाघाताचा धोका कमी होतो. शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यामध्ये घट्ट संबंध आहे, त्यामुळे त्याचे महत्त्व समजून घ्या. योगासने, व्यायामाबरोबरच ध्यान आणि प्राणायामही करा. यामुळे तणाव दूर होतो आणि मन शांत राहते.
लक्षणांबद्दल जागरूक रहा
स्ट्रोक विरुद्धच्या लढ्यात त्याची लक्षणे वेळेवर ओळखणे अत्यंत महत्वाचे आहे. यासाठी तुम्हाला FAST या शब्दाविषयी माहिती असायला हवी - चेहरा झुकणे, हात कमजोर होणे, बोलण्यात अडचण, आपत्कालीन सेवांना कॉल करण्याची वेळ. याबाबत माहिती मिळाल्यास आपण वेळेवर आवश्यक पावले उचलू शकता.
नियमित आरोग्य तपासणी करा
नियमित आरोग्य तपासणी करून स्ट्रोकचा धोकाही कमी केला जाऊ शकतो. नियमित आरोग्य तपासणीमुळे आपल्याला कोलेस्ट्रॉल, रक्तातील साखर, रक्तदाब इत्यादी गोष्टींची माहिती मिळते. जेणेकरुन जर काही चढउतार असतील तर आवश्यक वैद्यकीय सहाय्याने ते दुरुस्त करता येईल.
धूम्रपान टाळा
धूम्रपान करणे आरोग्यासाठी अत्यंत हानिकारक आहे. यामुळे कॅन्सरचा धोका तर वाढतोच पण ब्रेन स्ट्रोकचा धोकाही वाढतो. कारण त्यामुळे शरीरातील ऑक्सिजनची पातळी कमी होते. म्हणून, जितक्या लवकर तुम्ही धूम्रपान सोडाल तितके चांगले.
(वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. 'झी २४ तास' याची खातरजमा करत नाही. यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. कुठलीही लक्षणं जाणवल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)