Toilet Paper की पाणी? Personal Hygieneसाठी नक्की काय योग्य?

मुंबई : सध्या भारतात अनेक चळवळी आणि अभियान सुरु आहेत, त्यांपैकी, 'स्वच्छ भारत मिशन' (Swachh Bharat Mission) आणि 'जहां सोच वहां शौचालय' (Jahan Soch Wahan Shauchalay) सारख्या मोहिमांतर्गत वैयक्तिक स्वच्छतेला प्रोत्साहन देण्यात आले आहे. घाणीमुळे लोक आजारी पडू नयेत हे पंतप्रधान मोदींच्या अभियानाचे ध्येय होते. जर घाण कमी असेल तर रोग कमी होतील आणि रोग कमी असतील, तर त्यांच्यावरील खर्चही देखील कमी होईल. अशा स्थितीत अनेक लोकांच्या मनातही एक प्रश्न निर्माण होतो की, जर असे असेल तर टॉयलेटमध्ये टॉयलेट पेपरचा (Toilet Paper) वापर करणे योग्य आहे का? की आपल्या भारतीयांची पाणी वापरण्याची पद्धतच योग्य आहे? या दोघांपैकी नक्की काय योग्य आहे हे समजून घेऊयात.

शौचालयाला जाणे हा नित्यक्रमाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. हे वैयक्तिक स्वच्छतेशी देखील महत्वाचे आहे. अशा परिस्थितीत, शौचालयाला गेल्यानंतर काही ठिकाणी पाणी वापरले जाते तर काही ठिकाणी पाण्याला पर्याय म्हणून किंवा पाणी वाचवण्याच्या गोष्टीला लक्षात घेता टॉयलेट पेपर (Toilet Paper) वापरले जाते. जे एका अर्थी चांगले देखील आहे.

परंतु एक संशोधन असे दर्शविते की, आपण भारतीय या विषयावर अधिक चांगले विचार करतो. म्हणजेच शौच केल्यानंतर टॉयलेट पेपरपेक्षा पाणी हा एक चांगला पर्याय आहे.

तज्ञांचे मते, टॉयलेट पेपर पूर्ण स्वच्छता देत नाही. त्याच वेळी, डॉक्टरांनी चेतावणी दिली आहे की, त्याचा जास्त वापर केल्याने त्वचेचे संक्रमण, एनल फिशर (खाजगी भागात खाज सुटणे आणि जळण्याची समस्या) किंवा मूत्रमार्गात संसर्ग होऊ शकतो. दुसरीकडे, टॉयलेट पेपर (Toilet Paper) तुम्हाला अनेक प्रकारे हानी पोहोचवू शकतो.

याचा जास्त वापर केल्याने त्वचा फाटण्याच्या समस्याही निर्माण होऊ शकतात, ज्याला बरे होण्यासाठी कित्येक महिने लागू शकतात. एवढेच नाही तर याच्या अति वापरामुळे मूळव्याध (Piles) देखील होऊ शकतो.

या विषयावर एक पुस्तकही लिहिले गेले. बिग नेसेसिटी: द अनमेंसनेबल वर्ल्ड ऑफ ह्यूमन वेस्ट एंड व्हाय इट मॅटर्स (Big Necessity: The Unmentionable World of Human Waste and Why It Matters) या पुस्तकाचे लेखीका रोज जॉर्ज यांनी टॉयलेट पेपर (Toilet Paper) वापरण्याबाबत म्हटले आहे की, " मला असे वाटते की, लाखो लोक त्यांच्या शरीरावर घाण घेऊन फिरत आहेत, परंतु त्यांना असे वाटते की, ते स्वच्छ आहेत."

संशोधनात जर यासगळ्यासाठी पाण्याचा वापर उत्तम असल्याचे सांगितले गेले असले किंवा पाणी हा सर्वोत्तम पर्याय असला, तरी काही लोक टॉयलेट पेपरसाठी इतर काही पर्यायाच्या शोधात आहेत. बरेच लोक या दैनंदिन कमासाठी बेबी वाइप्स हा एक चांगला पर्याय म्हणून सांगत आहेत.

पाश्चिमात्य देशांची जीवनशैली आपण झपाट्याने स्वीकारत आहोत. पण हे करत असताना आपल्या या गोष्टींना देखील लक्षात ठेवावे लागेल की, आपल्याला ज्या गोष्टी हानी पोहोचवू शकतात, त्या आपण टाळल्या पाहिजेत.

त्यामुळे घर असो किंवा कार्यालय व्यक्तीने शैचालय केल्यानंतर स्वच्छतेसाठी पाण्याचा वापर केला पाहिजे. एवढेच नाही तर नंतर त्यांनी चांगल्या हँडवॉशने देखील हात स्वच्छ केले पाहिजेत.

ब्रिटन, अमेरिका (अमेरिका) आणि ऑस्ट्रेलिया (ऑस्ट्रेलिया) मध्ये लोक सहसा शौचालयाचा वापर करताना स्वच्छतेसाठी टॉयलेट पेपर वापरतात. जपान, इटली आणि ग्रीस सारख्या अनेक देशांमध्ये प्रेशर शॉवर किंवा जेट स्प्रे चा वापर करतात.