तरुण वयात विसर पडण्याची समस्या? मग डॉक्टरांनी सांगितलेले 'हे' उपाय नक्की ट्राय करा

स्मृतिभ्रंश, ज्याला 'फर्जेट फ्लू' किंवा 'मेमोरी लॉस' म्हणूनही ओळखलं जातं, एक अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये माणूस छोट्या गोष्टी विसरणे सुरू करतो. सुरुवात लहान गोष्टी विसरण्यापासून होत असली तरी हळूहळू या समस्येची तीव्रता वाढते आणि मोठ्या गोष्टी देखील विसरणे सुरू होऊ शकते. भविष्यात अधिक गंभीर मानसिक समस्यांचा सामना करावा लागू शकतो.

व्यक्तीला कोणत्याही वयात स्मृतिभ्रंश होऊ शकतो, पण जर तरुण वयात या समस्या सुरू झाल्या, तर ती चिंतेची बाब ठरू शकते. तरुण पिढीमध्ये या समस्येचा सामना करणं अनेक कारणांमुळे होऊ शकतं. तणाव, अत्याधिक कामाचा दबाव, डिजिटल तंत्रज्ञानाचं जास्त वापर, अपार मानसिक थकवा आणि अशा इतर अनेक गोष्टी यामुळे स्मरणशक्तीवर परिणाम होऊ शकतो.

स्मृतिभ्रंश का होतो?
डॉ. प्रियम शर्मा यांच्या मते, स्मृतिभ्रंश अनेक वेळा मानसिक तणाव, चिंता किंवा जास्त विचार केल्यामुळे होऊ शकतो. जेव्हा आपल्या मेंदूची कार्यक्षमता कमी होते, तेव्हा व्यक्ती लहान गोष्टी विसरण्यास सुरूवात करतो. या तणावग्रस्त स्थितीमुळे मेंदूचे कार्य नीट होत नाही, ज्यामुळे विस्मरण होऊ शकते. मानसिक आरोग्यावर अधिक काम करण्याची आणि तणाव कमी करण्याची आवश्यकता असते, अन्यथा त्याचा दीर्घकालीन परिणाम होऊ शकतो. तणावाशिवाय असंतुलित आहार, व्यायामाचा अभाव, झोपेची कमी आणि कमी सामाजिक संवाद यामुळेही स्मरणशक्तीवर नकारात्मक प्रभाव पडू शकतो.

विस्मरणावर नियंत्रण मिळवण्याचे उपाय

तुम्हाला स्मृतिभ्रंशापासून मुक्त व्हायचं असल्यास, डॉक्टर काही महत्त्वाचे उपाय सुचवतात:

1. आहाराची काळजी घ्या: आपल्या आहारात पौष्टिक आणि ताज्या पदार्थांचा समावेश करा. विशेष म्हणजे ओमेगा-3 फॅटी अॅसिड्स, व्हिटॅमिन बी 12, अँटीऑक्सिडंट्स आणि प्रथिने ह्या मेंदूला उत्तेजित करण्यास मदत करतात. तसेच, झिंक आणि मॅग्नेशियमसारख्या खनिजांचा समावेश मेंदूच्या कार्यासाठी महत्वाचा आहे.

2. नियमित व्यायाम करा: शारीरिक व्यायामामुळे मेंदूला उत्तेजन मिळतं आणि स्मरणशक्तीला चालना मिळते. व्यायामाचा अभाव स्मृतिभ्रंशास कारणीभूत होऊ शकतो, त्यामुळे नियमित व्यायाम करणं अत्यंत आवश्यक आहे. व्यायामाने रक्तप्रवाह सुधारतो, ज्यामुळे मेंदूला चांगला ऑक्सिजन मिळतो आणि यामुळे मेंदूची कार्यक्षमता वाढते.

3. तणाव कमी करा: तणाव दूर ठेवा आणि आपल्या मानसिक आरोग्याला विश्रांती द्या. तणाव, चिंता आणि डिप्रेशन यामुळे मेंदूचे कार्यप्रवाह थांबू शकते, त्यामुळे या मानसिक स्थितीपासून दूर राहणं अत्यंत आवश्यक आहे. ध्यान, योग आणि दीर्घ श्वास घेणे यामुळे तणाव कमी होऊ शकतो.

4. पुरेशी झोप घ्या: पुरेशी आणि आरामदायक झोप घेतल्याने मेंदूला विश्रांती मिळते आणि तो आपले कार्य पुन्हा सुरू करतो. झोपेची कमी ही स्मरणशक्तीच्या समस्यांचा मुख्य कारण असू शकते, म्हणून झोपेच्या आरोग्याची काळजी घेणं आवश्यक आहे.

5. सामाजिक संवाद आणि मेंदूला उत्तेजन देणारे खेळ खेळा: मेंदूला उत्तेजन देणारे खेळ, कोडी, वाचन किंवा लेखन हे मानसिक ताजेपण राखण्यास मदत करतात. विविध सामाजिक कार्यक्रमांत भाग घेणं, मित्रांशी संवाद साधणं आणि नवीन गोष्टी शिकणं हे सर्व मेंदूला सक्रिय ठेवण्यासाठी महत्त्वाचं आहे.

गंभीर स्थितीत डॉक्टरांचा सल्ला घ्या:
आपल्या जीवनशैलीत सुधारणा करण्यामुळे लहान विस्मरणापासून सुटका मिळू शकते, तरीही काही वेळा या समस्येची गंभीरता लक्षात घेऊन योग्य मानसोपचार तज्ज्ञांचा सल्ला घेणं आवश्यक आहे. डॉक्टर किंवा मानसोपचार तज्ज्ञांच्या मार्गदर्शनाखाली उपचार घेणं महत्त्वाचं आहे, विशेष म्हणजे जेव्हा विस्मरणाचा प्रभाव व्यक्तिमत्त्वावर आणि दैनंदिन जीवनावर दिसून येतो.

(Disclaimer -वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. 'झी २४ तास' याची खातरजमा करत नाही. यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही .कोणताही उपाय करण्यापूर्वी संबंधित विषयातील तज्ज्ञांचा सल्ला अवश्य घ्या.)