National Cancer Awarness Day 2023 : गेल्या आठवड्याभरापासून मुंबई आणि राजधानी दिल्ली-एनसीआरमधील हवेची गुणवत्ता सातत्याने खालावत चालली आहे. हवा गुणवत्ता निर्देशांक (AQI) घसरणे आणि प्रदूषित हवा श्वास घेणे हे अनेक गंभीर आरोग्य समस्यांचे कारण मानले जाते. फुफ्फुसांपासून हृदयापर्यंत आणि मानसिक आरोग्यापर्यंत न्यूरोलॉजिकल विकारांपर्यंत, वायू प्रदूषणामुळे विविध प्रकारच्या गंभीर आरोग्य समस्यांचा धोका वाढू शकतो. प्रदूषणामुळे कर्करोगाचा धोकाही वाढतो का? हा सध्या मोठा प्रश्न आहे.
कर्करोग हा जागतिक स्तरावर मृत्यूच्या जोखमीच्या प्रमुख घटकांपैकी एक आहे. ज्यामुळे दरवर्षी लाखो मृत्यू होतात. भारतातही कर्करोगाच्या रुग्णांची संख्या वाढत आहे. कर्करोगाचा लवकर शोध, प्रतिबंध आणि उपचार याबाबत जनजागृती करण्यासाठी भारतात दरवर्षी 7 नोव्हेंबर रोजी राष्ट्रीय कर्करोग जागरूकता दिवस साजरा केला जातो.
देशात ज्या प्रकारे वायू प्रदूषणाचा धोका दरवर्षी वाढत आहे, ही स्थिती कर्करोगास कारणीभूत आहे का? याबद्दल आपण समजून घेऊया.
वायुप्रदूषणामुळे कर्करोगाचा धोका वाढतो का, हे समजून घेण्यासाठी केलेल्या अभ्यासात आरोग्य तज्ज्ञांनी इशारा दिला आहे. संशोधकांनी सांगितले की, वायू प्रदूषण हे पुरुष आणि स्त्रिया दोघांसाठी कर्करोगकारक असू शकते, उच्च पातळीमुळे स्तनाच्या कर्करोगापासून ते फुफ्फुस आणि घशाच्या कर्करोगापर्यंत प्रत्येक गोष्टीचा धोका वाढतो.
संशोधनानुसार, फुफ्फुसाच्या कर्करोगाच्या अंदाजे 10 पैकी एक प्रकरणांमध्ये बाहेरील वायू प्रदूषण हे एक घटक असू शकते. वायुप्रदूषणाचे कण पेशींमधील डीएनएचे नुकसान करतात, ज्यामुळे जळजळ आणि कर्करोग होऊ शकतो.
स्तनाचा कर्करोग हे दरवर्षी महिलांमध्ये कर्करोगाच्या मृत्यूचे प्रमुख कारण आहे. एका अभ्यासात, संशोधकांना असे आढळून आले की स्तनाच्या कर्करोगाच्या घटनांमध्ये सर्वात जास्त वाढ पार्टिक्युलेट मॅटर (पीएम 2.5) जास्त असलेल्या महिलांमध्ये दिसून आली. मोटार वाहनांमधून निघणारा धूर, जळणारे तेल, कोळशाची धूळ किंवा लाकडाची धूळ इत्यादींमध्ये जास्त पीएम २.५ असते.
2018 मध्ये भारतातील महिलांमध्ये निदान झालेल्या सर्व कर्करोगांपैकी 27.7% स्तनाचा कर्करोग होता. भारतात, अंदाजे 1,62,468 महिलांना स्तनाचा कर्करोग झाल्याचे निदान झाले. वायू प्रदूषण हा एक धोकादायक घटक असू शकतो.
आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, वायुप्रदूषण पूर्णपणे टाळणे कठीण आहे. तुम्ही काही खबरदारीचे प्रयत्न नक्कीच करू शकता. प्रदूषित हवा असलेल्या भागात जाणे टाळा; बाहेर जात असल्यास, प्रदूषक श्वसनमार्गामध्ये प्रवेश करण्यापासून रोखण्यासाठी मास्क घाला. कर्करोगाचा धोका कमी करण्यासाठी योग्य जीवनशैली आणि आहार पाळणे अत्यंत आवश्यक आहे. जर तुमच्याकडे आधीच कर्करोगाचा धोका असेल तर ते टाळण्यासाठी डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
बाहेरच्या प्रदूषणाव्यतिरिक्त, घरातील वायू प्रदूषण देखील तुमच्या आरोग्यासाठी हानिकारक आहे. अभ्यास दर्शविते की, घरातील वायू प्रदूषणाच्या संपर्कात येण्यामुळे कर्करोगाचा धोका देखील वाढू शकतो. याशिवाय सेकंडहँड स्मोकिंगमुळे आरोग्यावर गंभीर दुष्परिणाम होऊ शकतात. घरातील वायू प्रदूषणाचा धोका कमी करण्यासाठी, खोलीत स्वच्छता ठेवा आणि कर्करोग टाळण्यासाठी उपाययोजना करा.