Ram Navami 2023 : राम नवमी आणि शिर्डीच्या साईबाबांचा काय संबंध?

Ram Navami Utsav in Shirdi : हिंदू पंचांगानुसार चैत्र नवरात्री उत्सवानंतर नवव्या दिवशी रामनवमी (Ram Navami 2023) साजरी केली जाते. हा दिवस म्हणजे भगवान श्री रामाचा जन्मउत्सव म्हणून साजरा केला जातो. अयोध्येपासून महाराष्ट्रातील कानाकोपऱ्यातील राम मंदिरात मोठा उत्साह असतो. यंदा रामनवमी 30 मार्च म्हणजे गुरुवारी आहे. रामजन्मोत्सवाच्या दिवशी अयोध्येतील विविध मंदिरांमध्ये सांस्कृतिक आणि धार्मिक कार्यक्रमचं आयोजन करण्यात आलं आहे. (Ram Navami in Shirdi) शेगावमध्येही (Shegaon Ram Navami) राम नवमीचा मोठा उत्साह असतो.  श्री संत गजानन महाराज संस्थानमध्ये श्री रामनवमी उत्सव गुढीपाडव्यापासून सुरु होतो. (Shegaon Railway Station)

राम नवमी आणि शिर्डीतील साईबाबांचं काय संबंध?

महाराष्ट्रातील शिर्डीतील साईबाबा मंदिरात तीन दिवस रामनवमीचा  (#JaiShreeRam) मोठा उत्साह असतो. या उत्सवाला विशेष महत्त्व असतो. पण अनेकांना हा प्रश्न पडलेला असतो की, श्री राम आणि साई बाबांचा काय संबंध...म्हणजे रामनवमीला शिर्डीतील साई मंदिरात भव्य कार्यक्रमाचं का आयोजन केलं जातं. दरवर्षी भक्त साई मंदिरात एवढी गर्दी का करतात? (ram navami 2023 did you know maharashtra shirdi sai baba and ram navami have a connection in marathi)

हे आहे कारण...

तर पौराणिक मान्यतेनुसार चैत्र नवरात्रीमधील रामनवमीच्या दिवशी साई बाबांचा जन्म झाला असं मानलं जातं. त्यामुळे रामनवमीचा दिवस बाबांचा जन्मदिवस म्हणून साजरा केला जातो. तर  शरद नवरात्रीचा शेवट दसर्‍याला होतो तो दिवस म्हणजे बाबा अंतरध्यान गेले होते. 

हे दोन्ही दिवस शिर्डी साईबाबांच्या मंदिरात मोठ्या उत्साहात साजरे करण्यात येतात. या दोन दिवशी भक्तांची केवळ दर्शनासाठी आणि आशीर्वादासाठी लांबच लांब रांगा असते. 

अशी आख्यायिका...

साईंच्या जन्माविषयी फारशी माहिती नसल्याने शिर्डी मंदिरात आल्यावर म्हाळसापतीने त्यांना साई हे नाव दिले. साई सच्चरित्रानुसार, बाबा फक्त 16 वर्षांचे असताना शिर्डीला आले होते. ते शिर्डीत लग्नासाठी एका व्यक्तीसोबत आले होते. तर बाबांची जन्मतारीख 28 सप्टेंबर 1835 असावी असा अनेकांचा समज आहे. पण बाबांच्या वाढदिवसाचा दावा करणारी कोणतीही निश्चित तारीख अद्याप नाही.

राम नवमी उत्सवाची दंतकथा

गोपाळराव गुंड नावाचे बाबांचे कट्टर अनुयायी दीर्घकाळ निपुत्रिक होते आणि शेवटी त्यांना पुत्रप्राप्ती झाली. बाबांचे आभार मानण्यासाठी नवजात बाळालाही आशीर्वाद मिळावा म्हणून त्यांनी एका सुफी संताच्या सन्मानार्थ उरुस, मुस्लिमांचा उत्सव असलेल्या थँक्सगिव्हिंग मेळा आयोजित करण्यासाठी बाबांची परवानगी घेतली.

साई चरित्राच्या पुस्तकानुसार, साईबाबांशी सल्लामसलत केल्यानंतर रामनवमीला उरूसचा दिवस निश्चित करण्यात आला. यामागे असा हेतू होता की, उरूस आणि रामनवमी या दोन सणांचं एकत्रीकरण आणि हिंदू आणि मोहम्मद या दोन समुदायांचं एकत्रीकरण. 

हेसुद्धा वाचा - Ram Navami 2023 Date : कधी आहे रामनवमी? यंदा अत्यंत दुर्मिळ योग, जाणून घ्या पूजेचा शुभ मुहूर्त

गोपाळराव गुंड यांचा अहमदनगरचा दामू अण्णा कासार नावाचा मित्र होता. संततीच्या बाबतीतही तो तसाच दु:खी होता, त्याला दोन बायका होत्या. त्यांनाही साई बाबांनी पुत्रांसह आशीर्वाद दिला आणि श्री गुंड यांनी त्यांच्या मित्रावर जत्रेच्या मिरवणुकीसाठी एक ध्वज तयार करून पुरवला. श्री.नानासाहेब निमोणकर यांना आणखी एक ध्वज पुरवठा करण्यास प्रवृत्त करण्यात ते यशस्वी झाले. हे दोन्ही ध्वज गावातून मिरवणुकीत नेण्यात आले आणि शेवटी मशिदीच्या दोन कोपऱ्यांवर लावण्यात आले, ज्याला साईबाबा 'द्वारकामाई' म्हणतात. ही परंपरा आजही केली जाते. 

हेसुद्धा वाचा - Ram Navami 2023 : रामनवमीच्या दिवशी अत्यंत दुर्मिळ योगायोग, बदलणार 'या' राशींचे भाग्य!

शिर्डीत चंदन मिरवणूक

या जत्रेत आणखी एक मिरवणूक निघते. 'संदल' मिरवणुकीची कल्पना कोर्हला येथील मोहम्मद भक्त श्री. अमीर शक्कर दलाल यांच्याकडून आली. महान मुस्लिम संतांच्या सन्मानार्थ ही मिरवणूक काढली जाते. थाळीमध्ये चंदनाची पेस्ट आणि स्क्रॅपिंग्ज टाकून त्यांच्यापुढे उदबत्ती पेटवली जाते आणि बँड आणि संगीताच्या साथीने गावातून मिरवणूक काढली जाते.  ही मिरवणूक एकाच दिवशी हिंदूंचे 'झेंडे' आणि मुस्लिमांचे 'चंदन' या दोन मिरवणुका शेजारी-शेजारी निघतात. आजही कोणत्याही अडचणीशिवाय या मिरवणुका चालू आहेत.

शिर्डीचे साई बाबा ही जगभरात पूजा केली जाणारी आध्यात्मिक व्यक्तिमत्त्व आहे. शिर्डीचा संत किंवा फकीर जगाच्या कानाकोपऱ्यात विखुरलेला भक्तांचा महासागर आहे. बाबांच्या शिकवणी आणि शिक्षणाचा प्रवास वर्षानुवर्षे झाला आहे आणि लोकांनी कोणत्याही धर्माचा विचार न करता सतगुरूंवर नितांत श्रद्धा दाखवली आहे.