ಹರಿದ ನೋಟುಗಳ ಕುರಿತು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೂಡ ಮಾಹಿತಿ ನಿಮಗಾಗಿ. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಇಂತಹ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಕೂಡ ನಾವು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತೇವೆ.
ಎಟಿಎಂಗಳಿಂದ ಹರಿದ ಅಥವಾ ಗಲೀಜಾದ ನೋಟುಗಳು ಕೂಡ ಹೊರಬರುತ್ತವೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ವಿರೂಪಗೊಂಡ ನೋಟುಗಳು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಇಂತಹ ಹರಿದ ನೋಟು ಸಿಕ್ಕರೆ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು? ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಇಂದು ನಾವು ನಿಮಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಲಿದ್ದೇವೆ. ಹರಿದ ನೋಟುಗಳ ಕುರಿತು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೂಡ ಮಾಹಿತಿ ನಿಮಗಾಗಿ. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಇಂತಹ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಕೂಡ ನಾವು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತೇವೆ.
ಹೆಚ್ಚು ಸುಟ್ಟ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಆರ್‌ಬಿಐ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಜಮಾ ಮಾಡಿ : ಆರ್‌ಬಿಐ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಸುಟ್ಟ, ಸುಕ್ಕುಗಟ್ಟಿದ ಕಾಯಿಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಆರ್‌ಬಿಐನ ಇಶ್ಯೂ ಆಫೀಸಿನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಜಮಾ ಮಾಡಬಹುದು. ಅಂತಹ ನೋಟುಗಳೊಂದಿಗೆ, ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಬಿಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕಿನಲ್ಲಿಯೇ ಪಾವತಿಸಬಹುದು.
1 ರಿಂದ 20 ರೂ. ನೋಟುಗಳಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹಣ ಸಿಗಲಿದೆ : ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, 1 ರಿಂದ 20 ರೂ.ವರೆಗಿನ ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಮೊತ್ತವನ್ನು ನೀಡಲು ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ, ಈ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, 50 ರಿಂದ 2000 ರೂಪಾಯಿಗಳ ನೋಟಿನಲ್ಲಿ ಅರ್ಧ ರೂಪಾಯಿ ನೀಡಲು ಅವಕಾಶವಿದೆ.
ಹರಿದ ನೋಟು ಸಂಪೂರ್ಣ ಮೌಲ್ಯ ಲಭ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ : ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿರೂಪಗೊಂಡ ನೋಟುಗಳಿದ್ದರೆ, ನೀವು ಅವರಿಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತೀರಿ, ಆದರೆ ನೋಟು ಹೆಚ್ಚು ಹರಿದು ಹೋದರೆ ನೀವು ನೋಟು ಮೌಲ್ಯದ ಶೇಕಡಾವಾರು ಮಾತ್ರ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಯಾವುದೇ ಬ್ಯಾಂಕಿನಲ್ಲಿ ಹರಿದ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು : ನೋಟುಗಳನ್ನು ಹಲವಾರು ತುಂಡುಗಳಾಗಿ ಹರಿದು ಹಾಕಿದರೂ, ಅವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು ಎಂದು ಆರ್‌ಬಿಐ ನಿಯಮ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಹರಿದ ನೋಟಿನ ಯಾವುದೇ ಭಾಗ ಕಾಣೆಯಾಗಿದ್ದರೂ ಅದನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು. ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿರೂಪಗೊಂಡ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಖೆ ಕೌಂಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಆರ್‌ಬಿಐ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ನೀವು ಯಾವುದೇ ಫಾರ್ಮ್ ಅನ್ನು ಭರ್ತಿ ಮಾಡುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಇದು ಆರ್‌ಬಿಐ ನಿಯಮ : ಆರ್‌ಬಿಐ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಹೋಗುವ ಮೂಲಕ ನೀವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಿದ ಹಳೆಯ ಅಥವಾ ಅಂಟಿಸಿದ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಆ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಿಯಮ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ನೋಟುಗಳು ನಕಲಿಯಾಗಿರಬಾರದು. ಯಾವುದೇ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನೋಟುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರೆ, ನೀವು ಆರ್‌ಬಿಐಗೆ ದೂರು ನೀಡಬಹುದು, ನಂತರ ಆ ಬ್ಯಾಂಕ್ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದು.
