MIG 21 Crash: କାହିଁକି ବାରମ୍ବାର ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ହେଉଛି ମିଗ୍-୨୧ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ? ଜାଣନ୍ତୁ ୫ କାରଣ

MIG 21 Fighter Jet: ମେ ୮ ତାରିଖ ସୋମବାର ରାଜସ୍ଥାନର ହନୁମାନଗଡ ଜିଲ୍ଲାରେ ଏକ ମିଗ୍-୨୧ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଛି। ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ପାଇଲଟ୍ ଏବଂ ସହ-ପାଇଲଟ୍ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଡେଇଁପଡିଥିଲେ। ଯାହା ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା ପାଇଯାଇଛି​। ଉଭୟ ପାଇଲଟ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିଥିବାର କୁହାଯାଉଛି। ପାଇଲଟ ପାରାଚ୍ୟୁଟ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ନିରାପଦରେ ଅବତରଣ କରିଥିଲେ। ହେଲେ ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ୪ ଜଣ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିବାର କୁହାଯାଉଛି। ଏହି ଘଟଣା ହନୁମାନଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର ବହଲୋଲ ନାଗର ଗ୍ରାମରେ ଘଟିଛି। ଯେତେବେଳେ ମିଗ୍-୨୧ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ  ବହଲୋଲ ନାଗର ଗ୍ରାମରେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଶବ୍ଦ ଶୁଣାଯାଇଥିଲା। ଏହି ବିମାନ ଗ୍ରାମର ଏକ ଘର ଉପରେ ପଡିଯାଇଥିଲା। ଦୁର୍ଘଟଣା ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍ଥାନୀୟ ପୋଲିସ ଏବଂ ବାୟୁସେନା ଅଧିକାରୀ ଘଟଣାସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି। କେଉଁ କାରଣରୁ ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିଛି ତାହା ଅନୁସନ୍ଧାନ କରାଯାଉଛି। ହେଲେ କାହିଁକି ମିଗ୍-୨୧ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ବାରମ୍ବାର ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ହେଉଛି ଏବଂ ଏହାର କାରଣ କ’ଣ, ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣନ୍ତୁ।  

କାହିଁକି ବାରମ୍ବାର ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ହେଉଛି ମିଗ୍-୨୧ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ? 
ପ୍ରଥମ କାରଣ:  ମିଗ୍ ସିରିଜ୍ ଜେଟ୍ (MIG 21) ର  ତାକତ ହେଉଛି ଏହାର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଦୁର୍ବଳତା। ଯେପରିକି ଏହାର ଗତି। ମିଗ୍-୨୧ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ଆକାଶରେ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ୨୫୦୦ କିଲୋମିଟର ବେଗରେ ଉଡାଣ ଭରିପାରେ। ଯାହା ଏହାକୁ ଦ୍ରୁତତମ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ କରିଥାଏ। ଅବତରଣ ସମୟରେ ମିଗ୍-୨୧ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନର ବେଗ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ପ୍ରାୟ ୩୫୦ କିଲୋମିଟର ରହିଥାଏ। ଯାହା ବହୁତ ଦ୍ରୁତ। ବିଶେଷଜ୍ଞ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ମିଗ-୨୧ ବିମାନର ଦ୍ରୁତ ଗତି ହେତୁ ଏହାକୁ ପରିଚାଳନା କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଷ୍ଟକର ହୋଇଯାଏ। ଏହି କାରଣରୁ ଦୁର୍ଘଟଣା ବଢିବାର ସମ୍ଭାବନା ବଢିଯାଏ।

ଦ୍ୱିତୀୟ କାରଣ: ମିଗ୍-୨୧ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ବାରମ୍ବାର ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ହେବା ପଛରେ ରହିଥିବା ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ ହେଉଛି ଏହାର ଡିଜାଇନ୍। ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ମିଗ୍-୨୧ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ କ୍ୟାନୋପି (Canopy) ଆକାରରେ ଦେଖିବାକୁ ବହୁତ ଛୋଟ। କ୍ୟାନୋପି ବିମାନର ସେହି ଅଂଶକୁ କୁହାଯାଏ ଯେଉଁଠାରେ ବିମାନ ଚାଳକ ବସି ବିମାନ ଉଡ଼ାଇଥାନ୍ତି। ଅର୍ଥାତ ମୋଟ ଉପରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନର କ୍ୟାନୋପି (Canopy of Fighter Jet) ହେଉଛି କକପିଟ୍ (Cockpit Canopy)। କୁହାଯାଏ ଯେ ଛାତର ଛୋଟ ଆକାର ହେତୁ ଅନେକ ଥର ପାଇଲଟ୍ ରନୱେ ଉପରେ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ନଜର ରଖିପାରନ୍ତି ନାହିଁ। ବୋଧହୁଏ ଗତି ଅତ୍ୟଧିକ ଅଧିକ ହେତୁ ଅନେକ ଥର ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିଥାଏ।

ତୃତୀୟ କାରଣ: ମିଗ୍ ସିରିଜ୍ ବିମାନର ବୟସ ବହୁତ ପୁରୁଣା ହୋଇସାରିଲାଣି। ୧୯୬୩ ମସିହାରେ ଭାରତ ମିଗ୍ ସିରିଜର ପ୍ରଥମ ଜେଟ୍ ପାଇଥିଲା। ହେଲେ ଅନେକ ଦଶନ୍ଧି ପରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ଭାରତୀୟ ବାୟୁସେନାରେ ନିଜର ସେବା ପ୍ରଦାନ କରିଆସୁଛି। ଅନେକ ମିଗ୍ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ମଧ୍ୟ ଏହାର ସେବା ପ୍ରଦାନ କରିବା ପରେ ଅବସର ନେଇସାରିଛନ୍ତି। ଆଜିର ସମୟରେ ଏପରି ଧରଣର ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ରଖାଯାଇଛ।

ଚତୁର୍ଥ କାରଣ: ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଉଛି ୧୯୫୦ ଦଶକରେ ମିଗ୍-୨୧ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲା ସୋଭିଏତ ଋଷିଆ। ମିଗ୍ ବିମାନ ନିର୍ମାତା ଋଷିଆ ୧୯୯୦ ଦଶକ ପର ଠାରୁ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନର ଉତ୍ପାଦନ କରୁନାହିଁ। ଏହି କାରଣରୁ ମିଗ୍ ସିରିଜ୍ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନକୁ ସେବାରେ ରଖିବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ବାୟୁସେନା ଏହାର ବିଭିନ୍ନ ଉପକରଣ ପାଇବା ପାଇଁ ସହଯୋଗୀ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଦେଶରୁ ଆମଦାନୀ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ। ଅନ୍ୟ କମ୍ପାନୀ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଉପକରଣ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଦ୍ୱାରା ଦୁର୍ଘଟଣା ବଢିଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ ରହିଛି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ।

ପଞ୍ଚମ କାରଣ: ମିଗ୍ ସିରିଜ୍ ଜେଟ୍ ହେଉଛି ସିଙ୍ଗଲ୍ ଇଞ୍ଜିନ ବିଶିଷ୍ଟ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯେତେବେଳେ ବିମାନ ଉଡ଼ାଣ ସମୟରେ ଯଦି ଏହାର ଇଞ୍ଜିନ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ସମସ୍ୟାର ସାମ୍ନା କରେ, ତାହେଲେ ଏହାର ଉଡ଼ାଣ ଜାରି ରଖିବାକୁ ଏପରି ଧରଣର ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନକୁ ସମର୍ଥନ ପାଇଁ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଇଞ୍ଜିନ ନାହିଁ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଦୁର୍ଘଟଣାକୁ ରୋକିବା ଅସମ୍ଭବ ହୋଇଯାଏ।