હવે માટી વગર અને ઓછા પાણીમાં કરો ખેતી, કૃષિ વૈજ્ઞાનિકોએ વિદેશની ટેકનિકનો કર્યો સફળ પ્રયોગ

Hydroponics Technology: વધતા શહેરીકરણને કારણે જમીનનું વિભાજન થઈ રહ્યું છે. જમીન ઘટી રહી છે અને જમીનની ઉત્પાદક ક્ષમતા ઘટી છે, તેથી ખેડૂતો ચિંતિત છે, પરંતુ હવે ખેડૂત ભાઈઓએ ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. કારણ કે મહારાષ્ટ્રના બારામતીના કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રે આનો ઉકેલ શોધી કાઢ્યો છે. બારામતી કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રના વૈજ્ઞાનિકોએ નેધરલેન્ડની ટેક્નોલોજીની મદદથી માટી વગર ખેતી કરવાની સરળ રીત શોધી કાઢી છે. આ ટેક્નોલોજીની મદદથી ખેડૂતો માટી વગર અને ઓછા પાણીમાં પાકનું વધુ ઉત્પાદન મેળવી શકે છે.

કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્ર ખાતે ખેડૂતોને આઠ અલગ-અલગ પ્રકારની હાઇડ્રોપોનિક્સ ટેકનોલોજી જોવા મળી રહી છે. પ્રથમ પ્રકાર છે A ફ્રેમ, NFT, ફ્લેટ બેડ, એગ્રોનોમિક્સ, DWC જેને આપણે ડીપ વોટર કલ્ચર કહીએ છીએ. આ ઉપરાંત ઇન્ડોર ગ્રોથ લાઇટ અને ડચ બકેટ જેવી વિવિધ સિસ્ટમો બતાવવામાં આવી છે. આ તકનીકમાં ખેડૂતો પાણી અથવા કોકોપીટ (નારિયેળની ભૂસો) જમીનમાં ખેતીની વિવિધ પદ્ધતિઓ અપનાવી શકે છે. આ પ્રકારની ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ જ્યાં પણ જમીન હોય જ્યાં ઉત્પાદન શક્ય ન હોય તેવી જમીન પર જેમ કે ખડકાળ જમીન પર કરી શકાય છે. ખાસ કરીને શહેરોમાં આ ટેકનોલોજીનો વધુ ઉપયોગ કરી શકાય છે. જ્યાં જમીન ઓછી હોય અને ઘરના આંગણામાં આ પ્રકારની ખેતી કરવી ખૂબ જ સરળ બની શકે છે.

આ ખેડૂતોને નહીં મળે PM કિસાન યોજનાનો લાભ, અહીં ચેક કરો તમારું નામ નથીને લિસ્ટમાં!

આ અંગે વાત કરતાં કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રના વૈજ્ઞાનિક યશવંત જગદાલેએ જણાવ્યું હતું કે, એરોપોનિક અને હાઇડ્રોપોનિક ટેક્નોલોજી એટલે કે જેમાં પાકને જમીન સાથે કોઈ સંબંધ નથી. તેનો સૌથી મહત્વનો ફાયદો એ છે કે જમીન જન્ય રોગો જમીનના સંપર્કમાં આવતા નથી, તેથી પાકમાં રોગો થવાની સંભાવના નથી. નિયમિત પદ્ધતિઓની સરખામણીએ પાક ઉત્પાદનમાં 30 થી 35 ટકાનો વધારો થાય છે. શાકભાજીની શ્રેણીમાં આ ટેક્નોલોજીનો વધુ ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. શાકભાજી અને ફળોની શ્રેણીમાં, લેટીસ અને પાલક શાકભાજી છે અને ફળ શાકભાજીમાં, કાકડી અને કેપ્સિકમનો ઉપયોગ થાય છે.

સરકાર સબસિડી શરૂ કરવા પર કરી રહી છે વિચાર
હવે છેલ્લા એક-બે વર્ષમાં વધુને વધુ ખેડૂતો તેને અપનાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે. ભારત સરકાર હાલમાં આ માટે સબસિડી શરૂ કરવાનું વિચારી રહી છે. જો કે, હજુ સુધી સબસિડી શરૂ થઈ નથી. આ ટેક્નોલોજી માટે ખેડૂતોને સબસિડી આપવા માટે સરકારી માર્ગદર્શિકા બનાવવામાં આવી છે. આ ટેક્નોલોજીની આઠ અલગ-અલગ સિસ્ટમો બારામતી કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રમાં બનાવવામાં આવી છે. દરેક સિસ્ટમની કિંમત અને તે આવરી લેતા વિસ્તારના આધારે અમારું અનુમાન છે કે સરેરાશ કિંમત ઓછામાં ઓછી રૂ. 1800 પ્રતિ મીટર હશે અને મહત્તમ કિંમત રૂ. 2500 હશે.

આ 6 ગ્રહો એક લાઈનમાં આવતા બનશે મોટી ઉથલ-પાથલનો યોગ, શેરબજારમાં આવશે મોટી તેજી!

નેધરલેન્ડ અને ઈઝરાયેલ ટેક્નોલોજીની મદદથી માટી વગર ખેતી કરવાનો પ્રયોગ સફળ રહ્યો છે. ખાસ વાત એ છે કે, સ્ટ્રોબેરી શિયાળાના વાતાવરણમાં ઉગાડવામાં આવે છે. આ ટેક્નોલોજીની મદદથી કોઈપણ સિઝનમાં દેશના કોઈપણ ખૂણામાં તેને ઉગાડવામાં આવે છે. આ નિયંત્રિત વાતાવરણમાં આપણે આખું વર્ષ સ્ટ્રોબેરી ખાઈ શકીએ છીએ. સ્ટ્રોબેરીનું કદ અને મીઠાશ માટી કરતા વધુ હોય છે.

હાઇડ્રોપોનિક પાક ઉત્પાદન પદ્ધતિઓમાં પાકો ખાતરને રિસાયકલ કરે છે, જેનો અર્થ છે કે આપણે છોડના વિકાસ માટે જે પાણીનો ઉપયોગ કરે છે તેને આપણે રિસાયકલ કરીએ છીએ, એટલે કે ઓછામાં ઓછું 50 ટકા ખાતર બચાવી શકાય છે અને તેથી આ તકનીક યોગ્ય છે. જમીન સાથેના સંપર્કના અભાવે ખેડૂતોને યોગ્ય ઉત્પાદન મળશે અને નફો પણ બમણો થશે.