Naga Sadhu: ନାଗା ସାଧୁମାନଙ୍କ କିପରି କରାଯାଏ ଶେଷକୃତ୍ୟ? ଏହା ଆପଣଙ୍କୁ କରିଦେବ ଚକିତ

Kumbh Mela 2025: ମହାକୁମ୍ଭ ୨୦୨୫ ଜାନୁଆରୀ ୧୩ ରୁ ଆରମ୍ଭ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ଏହି ସମୟରେ ପ୍ରୟାଗରାଜରେ ଆଖଡ଼ାର ସନ୍ଥ, ନାଗା ସାଧୁ ଏବଂ ଧର୍ମ ସଂସଦର ସମାବେଶ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ମହାକୁମ୍ଭରେ ନାଗା ସାଧୁମାନଙ୍କର ଅନନ୍ୟ ପରିଚୟ ସର୍ବଦା ଦେଖାଯାଏ। ଶରୀରରେ ପାଉଁଶ ଲାଗିଥିବା ସେମାନଙ୍କର ଗୋଷ୍ଠୀ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କଠାରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ। ନାଗା ସାଧୁଙ୍କ ଜୀବନ ଅନେକ ରହସ୍ୟରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ। ମହାକୁମ୍ଭକୁ ସେମାନେ କେଉଁଠାରୁ ଆସନ୍ତି ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଶେଷ ହେବା ପରେ କେଉଁଠିକୁ ଯାଆନ୍ତି ତାହା କେହି ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ। ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ ରହସ୍ୟରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ। ତେଣୁ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ନାଗା ସାଧୁମାନଙ୍କର ଶେଷକୃତ୍ୟ କିପରି କରାଯାଏ, କିନ୍ତୁ ତା ପୂର୍ବରୁ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ନାଗା ସାଧୁମାନଙ୍କର ଗୋଷ୍ଠୀ କାହିଁକି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା?

ନାଗା ସାଧୁମାନେ କଠୋର ତପସ୍ୟା କରି ନିଜ ଜୀବନର ସବୁକିଛି ତ୍ୟାଗ କରିଥାନ୍ତି । ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କୁ ସବୁଠାରୁ ପବିତ୍ର ମଣିଷ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ନାଗା ସାଧୁ ହେବା ପାଇଁ ଅତି କମରେ ୬ ବର୍ଷର କଠୋର ସାଧନା ଆବଶ୍ୟକ ଏବଂ ବହୁ ବର୍ଷ ଧରି ଗୁରୁମାନଙ୍କର ସେବା କରିବାକୁ ପଡିବ। କୁହାଯାଏ ଯେ ଯେତେବେଳେ ଆଦି ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ୪ଟି ମଠ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ସେତେବେଳେ ଏହି ମଠଗୁଡ଼ିକୁ ମନ୍ଦ ତତ୍ତ୍ୱମାନଙ୍କଠାରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ନାଗା ସାଧୁମାନଙ୍କର ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନ କରିଥିଲେ। ସେବେଠାରୁ ନାଗା ସାଧୁଙ୍କ ଗୋଷ୍ଠୀ ଦେଶ ଏବଂ ଧର୍ମକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇ ଆସୁଛନ୍ତି। ଯେତେବେଳେ ସେମାନଙ୍କର ସମୟ ସରିଯାଏ ସେମାନଙ୍କର ଶେଷକୃତ୍ୟ ଅନ୍ୟ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ପରି ହୁଏ ନାହିଁ।

ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ନାଗା ସାଧୁମାନଙ୍କର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ଅଛି। ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କର କଠୋର ତପସ୍ୟା, ସରଳ ଜୀବନ ଏବଂ ଅନନ୍ୟ ପରମ୍ପରା ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା। କେବଳ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ ନୁହେଁ ସେମାନଙ୍କର ଶେଷକୃତ୍ୟ ମଧ୍ୟ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କଠାରୁ ବହୁତ ଭିନ୍ନ ରହିଥାଏ। ନାଗା ସାଧୁଙ୍କ ଶେଷକୃତ୍ୟର ପଦ୍ଧତିକୁ 'ଜଳ ସମାଧି' କିମ୍ବା 'ଭୂ ସମାଧି' କୁହାଯାଏ। 

କିପରି କରାଯାଏ ଭୂ ସମାଧି?
ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ନାଗା ସାଧୁଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୁଏ। ତାଙ୍କ ଶରୀରକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଏବଂ ସମ୍ମାନର ସହିତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ। ପ୍ରଥମେ ମୃତ ଶରୀରକୁ ପବିତ୍ର ଗଙ୍ଗା ଜଳ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପବିତ୍ର ବସ୍ତ୍ରରେ ସ୍ନାନ କରାଯାଏ। ତା’ପରେ ତାଙ୍କ ଶରୀରକୁ ବସିଥିବା ମୁଦ୍ରାରେ ରଖାଯାଇ ସମାଧି ସ୍ଥଳରେ ରଖାଯାଏ। ସମାଧି ସ୍ଥଳ ଏକ ପ୍ରକାରର ଗର୍ତ୍ତ, ଯାହା ସନ୍ଥଙ୍କ ସ୍ଥିତି ଅନୁସାରେ ଗଭୀରତା ଏବଂ ଆକାରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ। ତା'ପରେ ତାଙ୍କୁ ମନ୍ତ୍ର ଜପ ଏବଂ ପୂଜା ସହିତ ଏକ ଗାତରେ ବସାଇ ମାଟିରେ ଘୋଡାଇ ଦିଆଯାଏ।

କିପରି କରାଯାଏ ଜଳ ସମାଧି?
ଯଦି ନାଗା ସାଧୁ ଇଚ୍ଛା କରନ୍ତି ତେବେ ତାଙ୍କ ଶରୀରକୁ ଏକ ପବିତ୍ର ନଦୀରେ ବିଶେଷକରି ଗଙ୍ଗାରେ ବୁଡ଼ାଇ ଦିଆଯାଏ। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସାଧୁଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ଏବଂ ତାଙ୍କ ଆଖଡ଼ାର ପରମ୍ପରା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର ସମୟରେ ମନ୍ତ୍ର ଜପ ଏବଂ ହବନ ମଧ୍ୟ କରାଯାଏ। ନାଗା ସାଧୁଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଆଖାଡାର ସାଧୁମାନେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା କରନ୍ତି। ଏହି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସାଧୁଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ଏବଂ ପରମ୍ପରା ଅନୁସରଣ କରି ସମାପ୍ତ ହୁଏ।

କହିରଖୁଛୁ ଯେ ନାଗା ସାଧୁମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ସେମାନଙ୍କ ଶରୀର ପଞ୍ଚ ମହାଭୂତ (ପୃଥିବୀ, ଜଳ, ଅଗ୍ନି, ବାୟୁ ଏବଂ ଆକାଶ)ରୁ ଗଠିତ ଏବଂ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଏହା ଏହି ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକରେ ମିଶିଯିବା ଉଚିତ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ନାଗା ସାଧୁଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କୁ ଭୂ ସମାଧି କିମ୍ବା ଜଳ ସମାଧି ଦିଆଯାଏ।