Dussehra 2023: રાવણના મૃત્યુ પછી રાણી મંદોદરીનું શું થયું, બીજી પત્નીઓ ક્યાં ગઈ?, રાવણનો આવો હતો પરિવાર

Dussehra 2023:  લંકાધિપતિ, રાક્ષસરાજ, દશાનન જેવા અનેક નામોથી પ્રખ્યાત રાવણ ખૂબ જ વિદ્વાન હતો. પરંતુ તે જેટલા મહાન વિદ્વાન હતો, તેટલો જ અહંકારી પણ હતો. તેને પોતાની શક્તિ, ભગવાન શંકર પ્રત્યેની ભક્તિ અને સોનાની લંકા પર ખૂબ ગર્વ હતો. અશ્વિન મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની દસમી તારીખે શ્રી રામે રાવણનો વધ કર્યો અને તેની પત્ની સીતાને મુક્ત કરી. ત્યારથી દશેરાને અનિષ્ટ પર સારાની જીતનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. દશેરાના દિવસે દેશભરમાં રાવણ, તેના ભાઈ કુંભકરણ અને પુત્ર મેઘનાદના પૂતળા બાળવામાં આવે છે. આજે દશેરા છે અને અમે તેને પૂરા ઉત્સાહથી ઉજવી રહ્યા છીએ. પરંતુ, શું તમે જાણો છો કે મંદોદરી સિવાય રાવણને કેટલી વધુ પત્નીઓ હતી? રાવણના વધ પછી મંદોદરીનું શું થયું?

રાવણના સમગ્ર પરિવારમાં માત્ર બે જ લોકો સીતાના અપહરણ અને રામ સાથેના યુદ્ધના વિરોધમાં હતા. તેમાંથી એક ભાઈ વિભીષણ અને બીજી પત્ની મંદોદરી હતી. તે બંને રાવણને સમજાવતા રહ્યા કે તે સીતાને રામને સન્માનપૂર્વક પરત કરે અને યુદ્ધ ટાળે, પરંતુ લંકાના શાસક રાજી ન થયા. પછી યુદ્ધ થયું અને રામે રાવણનો વધ કર્યો. વાલ્મીકિ રામાયણમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જ્યારે રાવણ યુદ્ધમાં મૃત્યુ પામે છે ત્યારે મંદોદરી કહે છે, 'તમે જેમણે ઘણા યજ્ઞોનો નાશ કર્યો, જેણે ધર્મનો ભંગ કર્યો, જેણે દેવતાઓ, દાનવો અને મનુષ્યોની પુત્રીઓનું અપહરણ કર્યું, આજે તમે તમારા પાપો માટે પસ્તાવો કરશો. આ કારણે એકનું મૃત્યુ થયું છે.' રાવણને માર્યા પછી, રામે લંકાનું રાજ્ય રાવણના નાના ભાઈ વિભીષણને સોંપ્યું હતું.

મંદોદરી સહિત રાવણને કેટલી પત્નીઓ હતી?
લંકાના શાસક રાવણની પત્ની મંદોદરી પતિવ્રત ધર્મના સિદ્ધાંતને અનુસરવા માટે દેવી અહલ્યાની સમાન માનવામાં આવે છે. તેમ છતાં, મંદોદરી સિવાય, રાવણને બે પત્નીઓ હતી. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો તેની કુલ ત્રણ પત્નીઓ હતી. રાવણની પ્રથમ પત્ની અને રાણીનું નામ મંદોદરી હતું. મંદોદરી રાક્ષસ રાજા મયાસુરની પુત્રી હતી. રાવણની બીજી પત્નીનું નામ ધન્યમાલિની હતું. ત્રીજી પત્ની વિશે કહેવાય છે કે રાવણે તેની હત્યા કરી હતી. ઇન્દ્રજિત, મેઘનાદ, મહોદર, પ્રહસ્થ, વિરૂપાક્ષ ભીકમ વીર મંદોદરીના પુત્રો હતા. ધન્યમાલિનીને બે પુત્રો, અતિક્ય અને ત્રિશિરારનો જન્મ થયો. ત્રીજી પત્નીને પ્રહસ્થ, નરાંતક અને દેવતક નામના પુત્રો હતા.

મંદોદરી અને અપ્સરા મધુરા વચ્ચે શું સંબંધ છે?
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, અપ્સરા મધુરા ભગવાન શિવની શોધમાં કૈલાશ પર્વત પર પહોંચી હતી. માતા પાર્વતીને ત્યાં ન મળતા તેમણે શિવને રીઝવવાનો પ્રયાસ કર્યો. જ્યારે પાર્વતી ત્યાં પહોંચી તો તેણે ગુસ્સામાં આવીને મધુરાને દેડકા બનીને 12 વર્ષ સુધી કૂવામાં રહેવાનો શ્રાપ આપ્યો. તે જ સમયે, રાક્ષસ રાજા મયાસુર તેની પત્ની સાથે પુત્રીની ઇચ્છા સાથે કૈલાસ પર તપસ્યા કરી રહ્યા હતા. બંનેએ 12 વર્ષ સુધી તપ કર્યું. આ સમયે મધુરાના શ્રાપનો અંત આવ્યો અને તે કૂવામાં રડવા લાગી. અસુરરાજ અને તેની પત્ની એ જ કૂવા પાસે તપસ્યા કરી રહ્યા હતા. જ્યારે બંનેએ મધુરાને રડતી સાંભળી, ત્યારે અસુરરાજ તેમની તપસ્યા છોડીને તેને બહાર કાઢી હતી. પૂરી વાત સાંભળ્યા પછી બંનેએ મધુરાને દીકરી તરીકે સ્વીકારી લીધી. પછી તેમણે મધુરાનું નામ બદલીને મંદોદરી કરી દીધું.

મંદોદરીના લગ્ન રાવણ સાથે કેવી રીતે થયા?
મંદોદરીને રાક્ષસ રાજા માયાસુરના મહેલમાં રાજકુમારીનું જીવન મળ્યું. આ દરમિયાન એક દિવસ રાવણ માયાસુરને મળવા મહેલમાં પહોંચ્યો. તેણે મંદોદરીને જોઈ અને મોહિત થઈ ગયો. તેણે મંદોદરીનો હાથ મયાસુર પાસે માંગ્યો. જ્યારે માયાસુરે તેનો પ્રસ્તાવ નકારી કાઢ્યો ત્યારે ગુસ્સે ભરાયેલા રાવણે મંદોદરીનું અપહરણ કરી લીધું. બંને રાજ્યો વચ્ચે યુદ્ધની સ્થિતિ સર્જાઈ, પરંતુ મંદોદરી જાણતી હતી કે રાવણ તેના પિતા કરતાં વધુ શક્તિશાળી છે. તેથી મંદોદરીએ રાવણ સાથે રહેવાનું સ્વીકાર્યું. આ પછી રાવણે મંદોદરી સાથે કાયદેસર રીતે લગ્ન કર્યા અને તેને પોતાની રાણી બનાવી. તે રાવણની પ્રથમ પત્ની હતી.

રાવણના વધ પછી મંદોદરીનું શું થયું?
રાવણના મૃત્યુ પછી, ભગવાન રામે મંદોદરી અને વિભીષણના લગ્નનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો. મંદોદરીએ આ પ્રસ્તાવ સ્વીકારવાની ના પાડી. આ પછી એકવાર ભગવાન રામ સીતા અને હનુમાન સાથે મંદોદરીને મનાવવા ગયા. પછી જ્યોતિષશાસ્ત્રના મહાન વિદ્વાને મંદોદરીને સમજાવ્યું કે ધાર્મિક, તાર્કિક અને નૈતિક રીતે દિયર વિભીષણ સાથે લગ્ન કરવામાં ખોટું નથી. આ પછી તેમણે લગ્નનો પ્રસ્તાવ સ્વીકારી લીધો. જો કે, રાવણના મૃત્યુ પછી, વાલ્મીકિ રામાયણમાં રાણી મંદોદરી વિશે વધુ કંઈ કહેવામાં આવ્યું નથી, પરંતુ રામાયણના અન્ય સંસ્કરણોમાં તેમના વિશે ઘણું લખવામાં આવ્યું છે. તે જ સમયે, તેની અન્ય બે પત્નીઓમાંથી એકની હત્યા રાવણે પોતે કરી હતી, જ્યારે ત્રીજી પત્ની વિશે ક્યાંય ઉલ્લેખ નથી.

લંકાના શાસક રાવણને કેટલા ભાઈ-બહેનો હતા?
રાવણના બે ભાઈ અને એક બહેન વિશે તમે બધા જાણતા જ હશો. તેમના નામ હતા કુંભકર્ણ, વિભીષણ અને સુર્પણખા. પરંતુ, રાવણના બીજા ભાઈઓ અને બહેનો હતા. રાવણને કુલ છ ભાઈઓ હતા. વિભીષણ, કુંભકર્ણ ઉપરાંત કુબેર, અહિરાવણ, ખાર અને દુષણ પણ હતા. શૂર્પણખા સિવાય રાવણની બીજી બહેન પણ હતી, જેનું નામ કુંભિની હતું. તે મથુરાના રાજા રાક્ષસ મધુની પત્ની અને રાક્ષસ લવણાસુરની માતા હતી. ખાર-દુષણ, કુંભિની, અહિરાવણ અને કુબેર વાસ્તવિક ભાઈ-બહેન ન હતા.

લેટેસ્ટ ન્યૂઝથી અપડેટ રહેવા માટે અમારી Zee 24 Kalak App ડાઉનલોડ કરો, અમારી સાથે જોડાઓ : facebook | twitter | youtube