ગુજરાતના દરિયાકાંઠે ડોલ્ફિનની વસ્તી વધી, હવે નજારો બદલાશે

Gujarat Tourism : ગુજરાતના દરિયાકાંઠે હિંદ મહાસાગર હમ્પબેક ડોલ્ફિનની વસ્તીમાં નોંધપાત્ર વધારો જોવા મળ્યો છે, જેની સંખ્યામાં 200%નો વધારો થયો છે. આ સંવેદનશીલ પ્રજાતિઓને બચાવવા માટે સંરક્ષણ પ્રયાસો ચાલુ છે, જ્યારે ડોલ્ફિન પ્રવાસન માટેની યોજનાઓની ગતિમાં પણ વધારો થયો છે. વસ્તી ગણતરીના પરિણામોએ સિટોલોજિસ્ટ્સ અને પ્રવાસીઓમાં રસ જગાડ્યો છે.

ટૂંક સમયમાં, હવે જલ્દી જ લોકો દરિયામાંથી કૂદતી ડોલ્ફિન જોઈ શકે છે. આ માટે મીઠાપુર અને ઓખામાં બોટ પ્રવાસનું આયોજન કરી શકાય છે. સિરક્રીકથી ખંભાતના અખાત સુધી વિસ્તરેલો ગુજરાતનો દરિયાકિનારો હવે 678 હિંદ મહાસાગર હમ્પબેક ડોલ્ફિનનું ઘર બન્યું છે, જે વર્ષ 2022 માં 221 થી 200% વધારે છે. જાન્યુઆરી મહિનામાં બે દિવસની વસ્તી ગણતરી હાથ ધરવામાં આવી હતી. વન વિભાગ દ્વારા જાહેર કરાયેલા આંકડાઓ અનુસાર, ડોલ્ફિન ટુરિઝમ ગુજરાત માટે સોનેરી તક સાબિત થશે. જેના માટે આ વર્ષે વાઈબ્રન્ટ ગુજરાત સમિટ દરમિયાન કરાર કરવામાં આવ્યા હતા.

ઈન્ટરનેશનલ યુનિયન ફોર કન્ઝર્વેશન ઓફ નેચર દ્વારા હિન્દ મહાસાગરને હમ્પબેક ડોલ્ફિનને સંવેદનશીલ તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવી હોવાથી આ વિપુલ સિટાસીઅન્સના સંરક્ષણ પર કામ કરી રહેલા સીટોલોજિસ્ટ્સ માટે પણ આ સારા સમાચાર છે. 
(IUCN) આવાસની ખોટ, જળ પ્રદૂષણ, દરિયાકાંઠાના વિકાસ, અતિશય માછીમારી અને દરિયાઈ ટ્રાફિકમાં વધારો સહિતના જોખમોને લીધે ટાસ્ક ફોર્સની રચના કરવા માટે વન વિભાગ સંરક્ષણ ઝુંબેશની યોજના બનાવી રહ્યું છે. 

વિભાગે આપેલી માહિતી મુજબ નવલખી બંદર પાસે બે અને ખંભાતના અખાત પાસે 10 ડોલ્ફિન મળી આવી હતી. સરક્રીકથી કંડલાને જોડતા દરિયાકિનારે 170 થી વધુ ડોલ્ફીન જોવા મળી હતી. 

વરિષ્ઠ અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે માછીમારોએ અહેવાલ આપ્યો છે કે ડોલ્ફિન ઘણીવાર ભારત-પાકિસ્તાન સરહદે પડલા ક્રીક નજીક તેમની બોટ પાસે ફરતી હોય છે. તેઓ અનેકવાર ડોલ્ફીનને ખાવાનુ ખવડાવતા હતા. ડોલ્ફિનના સંરક્ષણના મહત્વ વિશે લોકોને શિક્ષિત કરવા માટે વન વિભાગ 3,500 ચોરસ કિલોમીટરમાં ફેલાયેલા સર્વેક્ષણ વિસ્તારમાં જાગૃતિ અભિયાન શરૂ કરી રહ્યું છે. ડોલ્ફીનના વિસ્તારની દેખરેખ રાખવા અને ડોલ્ફિનની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે કોસ્ટ ગાર્ડના સભ્યો, સ્થાનિક પોલીસ અને વન અધિકારીઓનો સમાવેશ કરીને ટાસ્ક ફોર્સની રચના કરવાની પણ દરખાસ્ત કરી છે.

ડોલ્ફીનની ગણતરીની પુષ્ટિ કરતાં, મુખ્ય વન સંરક્ષક નિત્યાનંદ શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું હતું કે, "વિભાગે પહેલાથી જ રાજ્ય વન્યજીવ બોર્ડને પર્યટન માટે શું કરવું અને શું ન કરવું તેની યાદી મોકલી દીધી છે. આ વર્ષે વાઈબ્રન્ટ ગુજરાત સમિટમાં રાજ્યમાં ડોલ્ફિન ટુરિઝમ માટે એમઓયુ કરવામાં આવ્યા હતા. આ માટે ઓખા અને મીઠાપુરને હાલમાં પસંદ કરવામાં આવ્યા છે. કારણ કે દ્વારકા મંદિર અને શિવરાજપુર બીચ મોટી સંખ્યામાં પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે.

સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ડોલ્ફિનની વસ્તીને ખલેલ ન પહોંચે અને તેમના નિવાસસ્થાન સુરક્ષિત રહે તેની ખાતરી કરવા માટે કોસ્ટ ગાર્ડ સાથે ગાઢ સંકલન કરીને પ્રવાસન પ્રવૃત્તિ હાથ ધરવી પડશે. હિંદ મહાસાગર હમ્પબેક ડોલ્ફિનને નિવાસી પ્રજાતિ ગણવામાં આવે છે કારણ કે તેઓ આખા વર્ષ દરમિયાન જોવા મળે છે. તેઓ શિયાળા દરમિયાન કિનારાની નજીક વધુ વખત જોવા મળે છે. ગુજરાતના દરિયાકાંઠે ડોલ્ફિનના સંવર્ધનની પણ નોંધ લેવાઈ છે. કારણ કે તેમના બચ્ચા અહીં જોવામાં આવ્યા છે. 

કેન્દ્રએ પ્રોજેક્ટ ટાઈગરની તર્જ પર પ્રોજેક્ટ ડોલ્ફિન શરૂ કર્યો છે. ડોલ્ફિનના સંરક્ષણ માટે તેનું સંચાલન વાઇલ્ડલાઇફ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા દ્વારા કરવામાં આવે છે.