କିପରି ହୋଇଥାଏ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନ, କିଏ କିଏ ଦିଅନ୍ତି ଭୋଟ୍; ଜାଣନ୍ତୁ ପୁରା ପ୍ରକ୍ରିୟା

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: Vice Presidential Election 2022: ଦେଶ ଆଜି ଏକ ନୂତନ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପାଇବାକୁ ଯାଉଛି । ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନ ୨୦୨୨ (Vice President Election 2022) ପାଇଁ ଆଜି ସକାଳ ୧୦ଟାରୁ ସନ୍ଧ୍ୟା ୫ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଂସଦ ଗୃହରେ ମତଦାନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ । ମତଦାନର ତୁରନ୍ତ ପରେ ଭୋଟ ଗଣତି ହେବ । ବିଳମ୍ବିତ ରାତି ସୁଦ୍ଧା ରିଟର୍ଣ୍ଣିଂ ଅଫିସରମାନେ ଦେଶର ନୂତନ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ନାମ ଘୋଷଣା କରିବେ ।

ଏଥର ନ୍ୟାସନାଲ ଡେମୋକ୍ରାଟିକ୍ ଆଲାଇନ୍ସ (NDA) ପ୍ରାର୍ଥୀ ଜଗଦୀପ ଧନଖର (Jagdeep Dhankhar) ଓ ବିରୋଧୀ ଦଳର ମିଳିତ ପ୍ରାର୍ଥୀ ମାର୍ଗେଟ୍ ଆଲଭା (Margaret Alva) ଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଲଢ଼େଇ ଚାଲିଛି । ସଂଖ୍ୟାବଳ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ପୂର୍ବତନ ରାଜ୍ୟପାଳ ଧନଖରଙ୍କ ବିଜୟ ନିଶ୍ଚିତ ମନେ ହେଉଛି । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି କିପରି ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି, ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ କିଏ ଭୋଟ୍ ଦିଅନ୍ତି, ଭୋଟ୍ କିପରି ଗଣାଯାଏ...

ଧାରା ୬୩ରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଭାରତର ଜଣେ ଉପ-ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରହିବେ । ଧାରା ୬୪ ଅନୁଯାୟୀ, ଉପ-ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ପରିଷଦର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ହେବେ । ଧାରା ୬୫ ଅନୁଯାୟୀ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ, ଇସ୍ତଫା କିମ୍ବା ହଟାଇବା ସ୍ଥିତିରେ ଉପ-ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନୂତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିଯୁକ୍ତ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବେ ।

ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ନିର୍ବାଚନ 

ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଶେଷ ହେବାର ୬୦ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ନିର୍ବାଚନ କରାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଜଣେ ରିଟର୍ଣ୍ଣିଂ ଅଫିସର ନିଯୁକ୍ତ କରନ୍ତି । ଏହି ରିଟର୍ଣ୍ଣିଂ ଅଫିସର ହେଉଛନ୍ତି ଉଭୟ ଗୃହର ସେକ୍ରେଟେରୀ ଜେନେରାଲ୍ । ରିଟର୍ଣ୍ଣିଂ ଅଫିସର ନିର୍ବାଚନ ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ନୋଟ୍ ଜାରି କରନ୍ତି ଓ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ନାମାଙ୍କନ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ କରନ୍ତି ।

କିଏ ଭୋଟ୍ ଦେଇପାରିବେ?

ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଓ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସାମ୍ବିଧାନିକ ପଦ ହୋଇଥାଏ । ଉଭୟ ପଦ ନିର୍ବାଚନ ପରୋକ୍ଷରେ କରାଯାଇଥାଏ । ଅର୍ଥାତ, ନିର୍ବାଚନ ଜନତା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସେମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମନୋନୀତ ଲୋକ ପ୍ରତିନିଧୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥାଏ ।
ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନରେ ​​କେବଳ ସାଂସଦମାନେ ଭୋଟ୍ ଦେଇପାରନ୍ତି । ସେପଟେ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନରେ ​​ଭୋଟ୍ ଦେବାର ଅଧିକାର ମିଳିଛି । ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନରେ ​​ରାଜ୍ୟସଭା ଓ ଲୋକସଭାର ମନୋନୀତ ସଦସ୍ୟମାନେ ମଧ୍ୟ ଭୋଟ୍ ଦେଇପାରିବେ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନରେ ​​କୌଣସି ଗୃହର ମନୋନୀତ ସଦସ୍ୟ ଭୋଟ୍ ଦେଇପାରନ୍ତି ନାହିଁ ।

ଏହା ବି ପଢ଼ନ୍ତୁ:-କିପରି ହୋଇଥାଏ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନ, କିଏ କିଏ ଦିଅନ୍ତି ଭୋଟ୍; ଜାଣନ୍ତୁ ପୁରା ପ୍ରକ୍ରିୟା

ଏହା ବି ପଢ଼ନ୍ତୁ:-ଆଜି ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନ: ଜଗଦୀପ ଧନଖର ଓ ମାର୍ଗରେଟ୍ ଆଲଭା, କାହାକୁ ମିଳିବ କେତେ ଭୋଟ୍, ଜାଣନ୍ତୁ କ'ଣ ରହିଛି ସମୀକରଣ

ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଚୟନ କରିବାର ଏହା ହେଉଛି ପ୍ରକ୍ରିୟା 

ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପଦ ପାଇଁ ନାମାଙ୍କନ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ଜଣେ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ଅତି କମରେ ୨୦ ଜଣ ସାଂସଦଙ୍କୁ ପ୍ରସ୍ତାବକ ଓ ୨୦ ଜଣ ସାଂସଦଙ୍କୁ ସମର୍ଥକ ଭାବରେ ଦେଖାଇବାର ସର୍ତ୍ତ ପୂରଣ କରିବାକୁ ପଡିବ । ପ୍ରାର୍ଥୀ ସଂସଦର ଉଭୟ ଗୃହର ସଦସ୍ୟ ହେବେ ନାହିଁ । ଯଦି ଜଣେ ସାଂସଦ ନିର୍ବାଚନରେ ​​ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ତାଙ୍କୁ ସଂସଦର ସଦସ୍ୟତାରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବାକୁ ପଡିବ । 

ଆନୁପାତିକ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ପଦ୍ଧତି

ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନ ଉଭୟ ସଂସଦର ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ନେଇ ଏକ ନିର୍ବାଚନୀ ମଣ୍ଡଳ ବା ଇଲେକ୍ଟୋରଲ କଲେଜ ମାଧ୍ୟମରେ ଆନୁପାତିକ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ପ୍ରଣାଳୀ ମାଧ୍ୟମରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି। ସଂସଦର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଭୋଟ୍ ଦେଇପାରିବେ । ଭୋଟରଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ପସନ୍ଦ ଆଧାରରେ ପ୍ରାଥମିକତା ସ୍ଥିର କରିବାକୁ ପଡିବ । ଭୋଟ୍ ସମୟରେ ବାଲାଟ୍ ପେପରରେ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ତାଲିକାରେ ଭୋଟର ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପସନ୍ଦ ୧, ଦ୍ୱିତୀୟ ପସନ୍ଦ ୨କୁ ଏହି କ୍ରମରେ ଆଗକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦିଅନ୍ତି । ରାଜ୍ୟସଭାର ନିର୍ବାଚିତ ସଦସ୍ୟ (୨୩୩) ଓ ମନୋନୀତ ସଦସ୍ୟ (୧୨) ଥିବାବେଳେ ଲୋକସଭା (୫୪୩) ଓ ମନୋନୀତ ସଦସ୍ୟ (୨) ହୋଇଥାଏ । ଉଭୟ ଗୃହର ମୋଟ ୭୯୦ ସଦସ୍ୟ ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ସାମିଲ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।

ବିବାଦ ସ୍ଥିତିରେ

ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୭୧ ଅନୁଯାୟୀ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କିମ୍ବା ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନରେ ​​କୌଣସି ସନ୍ଦେହ କିମ୍ବା ବିବାଦ ଉପୁଜିଲେ, ତାହା କେବଳ ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ନିଷ୍ପତ୍ତି କରିବାର ଅଧିକାର ରହିଛି ।