Rent Agreement: ભાડા કરાર કરતી વખતે કઈ-કઈ બાબતોનું રાખવું જોઈએ ખાસ ધ્યાન? જાણો નહીં તો ભરાશો

Rent Agreement: ભવિષ્યમાં કોઈપણ મુશ્કેલી ટાળવા માટે, મિલકત ભાડે આપતા પહેલાં કેટલીક સાવચેતીઓ જરૂરી છે. આવી જ એક સાવચેતી એ છે કે મિલકત ભાડે આપતી વખતે લીવ અને લાઇસન્સ કરાર (અથવા ભાડા કરાર) હોવો જોઈએ. જો લીઝ 11 મહિનાથી વધુ સમય માટે હોય તો રેન્ટ એગ્રીમેન્ટ રજીસ્ટર્ડ અથવા નોટરાઇઝ કરાવવું ફરજિયાત છે. જોકે, જો મિલકત 11 મહિનાથી ઓછા સમય માટે છોડવામાં આવે તો, કરારને બાજુ પર રાખી શકાય છે. ભાડા કરાર એ મકાનમાલિક અને ભાડૂત વચ્ચેના ભાવિ વિવાદોને ટાળવા માટે બંને પક્ષો દ્વારા પૂર્ણ કરવા માટેનો મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજ છે.

એવા સમયે જ્યારે ભાડૂઆતો અંગેના વિવાદો ઝડપથી વધી રહ્યા છે, ત્યારે ભાડા/પટ્ટાનો કરાર હોવો જરૂરી છે. એકવાર બંને પક્ષો કરારમાં લખેલા નિયમો અને શરતો સાથે સંમત થઈ જાય, પછી તેમની પરસ્પર સંમતિ વિના તેને બદલી શકાશે નહીં. ભાડા કરારની નોંધણી ભવિષ્યના વિવાદો અંગે બંને પક્ષોના હિતોનું રક્ષણ કરે છે.

રજિસ્ટર્ડ રેન્ટ એગ્રીમેન્ટ અથવા નોટરાઇઝ્ડ કયું સારું છે :-

નોટરાઇઝ્ડ ભાડા કરાર-
નોટરાઇઝ્ડ એગ્રીમેન્ટ એ સાર્વજનિક નોટરી દ્વારા સહી કરાયેલ સ્ટેમ્પ પેપર પર છાપવામાં આવેલ ભાડા કરાર છે. ભારતમાં નોટરી પબ્લિક મુખ્યત્વે વકીલો  છે. નોટરાઇઝ્ડ કરારના કિસ્સામાં, નોટરી બંને પક્ષોની ઓળખ અને દસ્તાવેજોને પ્રમાણિત કરે છે. આ પ્રક્રિયા માટે બંને પક્ષો (માલિક તેમજ ભાડૂઆતે) એ નોટરી સમક્ષ હાજર થવું પડશે. રજિસ્ટ્રે઼ડ કરાર કરતાં નોટરાઇઝ્ડ એગ્રીમેન્ટ ખૂબ જ સરળ છે કારણ કે તે ફક્ત વકીલની ઓફિસની મુલાકાત લઈને કરી શકાય છે અને તેને સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ચાર્જ ચૂકવવાની જરૂર નથી. નોટરી માટે વકીલ દ્વારા માત્ર એક જ ફી લેવામાં આવે છે જે સામાન્ય રીતે સ્થાનિક વિસ્તાર અનુસાર રૂ.200 થી રૂ.500 સુધીની હોય છે. જો કે, એ નોંધનીય છે કે કોઈપણ કાનૂની કાર્યવાહીના કિસ્સામાં, નોટરાઇઝ્ડ કરાર કોર્ટમાં સ્વીકાર્ય નથી, કારણ કે તે ભાડાના વ્યવહારને માન્ય કરતું નથી.

રજિસ્ટ્રેડ ભાડા કરાર-
ભાડા કરાર મૌખિક, લેખિત અથવા ગર્ભિત હોઈ શકે છે. જો કે, રજિસ્ટ્રેડ કરાર બંને પક્ષો દ્વારા સંમત થયેલા નિયમો અને શરતો જણાવે છે અને અસંમતિના કિસ્સામાં પુરાવા તરીકે સેવા આપે છે. રજિસ્ટર્ડ રેન્ટ એગ્રીમેન્ટ એ સ્ટેમ્પ પેપર પર મુદ્રિત અને વિસ્તારના સબ રજીસ્ટ્રાર સાથે નોંધાયેલા ભાડા કરાર છે. કેટલાક શહેરો/રાજ્યો આવા દસ્તાવેજોની ઓનલાઈન નોંધણીની સુવિધા આપે છે. ભાડા કરાર રજીસ્ટર કરાવવાનો બીજો મહત્વનો ફાયદો એ છે કે તે કાનૂની પુરાવા તરીકે કામ કરે છે અને મકાનમાલિકને ભવિષ્યમાં કોઈપણ કાનૂની વિવાદોથી રક્ષણ આપે છે. જો ભાડા કરાર નોંધાયેલો ન હોય તો કેન્દ્ર સરકાર તેમજ વિવિધ રાજ્ય સરકારોના ભાડા નિયંત્રણ કાયદાની જોગવાઈઓ લાગુ પડતી નથી. જો ભાડૂઆતને 11 મહિનાથી વધુ સમય માટે મિલકત આપવી હોય તો તમામ મિલકતોની નોંધણી કરાવવી પડશે. 11 મહિનાથી ઓછા સમયના કરારમાં નોંધણી જરૂરી નથી.