Nuclear Arsenal of Pakistan: କେଉଁଠି ରହିଛି ପାକିସ୍ତାନର ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଭଣ୍ଡାର? ସାଟେଲାଇଟ ଫଟୋ ଦେଲା ଜବାବ

Nuclear Arsenal Depot of Pakistan: ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପରେ ପାକିସ୍ତାନର ଅର୍ଥିନୈତିକ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ସ୍ଥିତି ଖରାପ ରହିଥିଲା। ମାତ୍ର ପରମାଣୁ ବୋମା ତିଆରି କରିବାରେ କେବେ ପଛରେ ପଡ଼ିନାହିଁ ପାକିସ୍ତାନ। ସେପ୍ଟମ୍ବର ୧୧ ତାରିଖରେ ପରମାଣୁ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରକାଶିତ ପାକିସ୍ତାନ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ୨୦୨୩ ନୋଟବୁକ୍ ଦର୍ଶାଇଛି ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ଧିରେ ଧିରେ ଏହାର ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରକୁ ବିସ୍ତାର କରିବାରେ ଲାଗିଛି। ପାକିସ୍ତାନୀ ସାମରିକ ପୋଷ୍ଟ ଏବଂ ଏୟାର ବେସ ନିର୍ମାଣ ଉପରେ କମର୍ସିଆଲ ସାଟେଲାଇଟ ଫଟୋ ବିଶ୍ଳେଷଣରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ନୂତନ ଲଞ୍ଚର ଏବଂ ସୁବିଧା ପାକିସ୍ତାନର ଆଣବିକ ଶକ୍ତି ସହିତ ଜଡିତ ହୋଇପାରେ।

ପାକିସ୍ତାନ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ୨୦୨୩ ନୋଟବୁକ୍ କହିଛି ଯେ, ଆମେ ଅନୁମାନ କରୁଛୁ ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନ ପାଖରେ ପ୍ରାୟ ୧୭୦ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ରହିଛି। ଆମେରିକୀୟ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ଏଜେନ୍ସି ୧୯୯୯ ମସିହାରେ ଆକଳନ କରିଥିଲା ​​ଯେ ଆସନ୍ତା ୨୦୨୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାକିସ୍ତାନ ପାଖରେ ୬୦-୮୦ ଅସ୍ତ୍ର ରହିବ। ସେବେଠାରୁ ଅନେକ ନୂତନ ଅସ୍ତ୍ର ପ୍ରଣାଳୀ ନିୟୋଜିତ ହୋଇ ବିକଶିତ ହୋଇଛି। ଯାହା ଏକ ଉଚ୍ଚ ଆକଳନ କରିଥାଏ। ଆମର ଆକଳନ ଯଥେଷ୍ଟ ଅନିଶ୍ଚିତ। କାରଣ ପାକିସ୍ତାନ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଦେଶ ପାକିସ୍ତାନୀ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବିଷୟରେ ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ନାହିଁ।

Also Read: Nuclear Arsenals by Country: ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ବଢାଇଲେ ଚୀନ୍-ପାକିସ୍ଥାନ, ଜାଣନ୍ତୁ ଭାରତ-ଋଷିଆ ସମେତ ଅନ୍ୟ ଦେଶର ସ୍ଥିତି

ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ୨୦୨୩ ନୋଟବୁକ୍ ଅନୁଯାୟୀ ପାକିସ୍ତାନର ଆଣବିକ ସକ୍ଷମ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଘାଟି ଏବଂ ସୁବିଧା ରହିଥିବା ସ୍ଥାନ ସଂଖ୍ୟା ଜଣା ପଡିନାହିଁ। କମର୍ସିଆଲ ସାଟେଲାଇଟ ଫଟୋ ବିଶ୍ଳେଷଣରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ପାଖରେ ଅତି କମରେ ପାଞ୍ଚଟି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଘାଟି ରହିଛି। ଯାହା ଦେଶର ଆଣବିକ ଶକ୍ତିରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରେ।

ଆକ୍ରୋ ଗ୍ୟାରିସନ୍ 
ଆକ୍ରୋ ଗାରିସନ୍ ସିନ୍ଧ ପ୍ରଦେଶର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗରେ, ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୮ କିଲୋମିଟର ଉତ୍ତରରେ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସୀମାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୪୫ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଏହି ଗ୍ୟାରିସନ୍ ପ୍ରାୟ ୬.୯ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଅଞ୍ଚଳ ମଧ୍ୟରେ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ। ଯାହା ଗତ ୨୦୦୪ ବର୍ଷ ପର ଠାରୁ ଧିରେ ଧିରେ ବିସ୍ତାର ହୋଇଆସୁଛି। ଆକ୍ରୋ ଗାରିସନ୍ ଠାରେ ୬ ମିସାଇଲ୍ TEL ଗ୍ୟାରେଜ୍ ରହିଛି। ଯାହା ୧୨ ଲଞ୍ଚର୍ ପାଇଁ ବିକଶିତ ହୋଇଥିବା ଭଳି ଦେଖାଯାଉଛି। TEL ଗ୍ୟାରେଜ ପରିସର ତଳେ ଏକ ଚମତ୍କାର ଭୂତଳ ସୁବିଧା ରହିଛି। ଯାହାର ନିର୍ମାଣ ପୂର୍ବ ଅଣ୍ଡରଗ୍ରାଉଣ୍ଡ ସୁବିଧା ମାଧ୍ୟମରେ ଦେଖାଯାଇ ପାରିବ। ଅଣ୍ଡରଗ୍ରାଉଣ୍ଡ ସୁବିଧା ଦୁଇଟି କ୍ରସ୍ ଆକୃତିର ବିଭାଗକୁ ନେଇ ଏକ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ କରିଡର ଦ୍ୱାରା ଏକ ଆଚ୍ଛାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ରାମ୍ପ ମାଧ୍ୟମରେ ସଂଯୁକ୍ତ। ଯାହାର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଦୁଇଟି କୋଠା ରହିଛି।

ଗୁଜରାନୱାଲା ଗ୍ୟାରିସନ୍ 
ଗୁଜରାନୱାଲା ଗାରିସନ୍ ପାକିସ୍ତାନର ସବୁଠୁ ବଡ ସାମରିକ ପରିସର ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ। ଯାହା ପଞ୍ଜାବ ପ୍ରଦେଶର ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାଗରେ ପ୍ରାୟ ୩୦ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଅଞ୍ଚଳରେ ବ୍ୟାପିଛି। ଭାରତୀୟ ସୀମା ଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୬୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଗତ ୨୦୧୦ ପର ଠାରୁ ଗୁଜରାନୱାଲା ଗ୍ୟାରିସନ୍ ପାରମ୍ପାରିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ପାଇଁ ଏକ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଭଣ୍ଡାରଣ ସ୍ଥଳ ପୂର୍ବରେ ଏକ TEL ଲଞ୍ଚର୍ କ୍ଷେତ୍ର ଯୋଡିଛି। ଯାହା ୨୦୧୪ କିମ୍ବା ୨୦୧୫ ବର୍ଷରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲା।

Also Read: Pakistan: ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ବିକ୍ରୟ କରି ଋଣ ଶୁଝିବ କାଙ୍ଗାଳ ପାକିସ୍ତାନ, ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଲା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ରିପୋର୍ଟ

ଖୁଜଦାର ଗ୍ୟାରିସନ୍
ଖୁଜଦାର ଗ୍ୟାରିସନ୍ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ବାଲୁଚିସ୍ତାନ ପ୍ରଦେଶର ସୁକ୍କୁର ଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୨୨୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥି। ଯାହା ଭାରତୀୟ ସୀମା ଠାରୁ ଦୂରତମ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଗ୍ୟାରିସନ୍ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା। ଏହାର ଆଧାରକୁ ଦୁଇଟି ବିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି। ଉତ୍ତର ବିଭାଗ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ବିଭାଗ (ଯେଉଁଠାରେ TEL ଆଧାରିତ ରହିଛି)। ଗତ ୨୦୧୭ ବର୍ଷର ଶେଷ ଭାଗରେ ତିନୋଟି ଅତିରିକ୍ତ TEL ଗ୍ୟାରେଜ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଆଧାରର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗ ଏହାର ପରିସୀମା ବିସ୍ତାର କରି ମୋଟ ସଂଖ୍ୟା ଛଅକୁ ବଢାଯାଇଥିଲା। ଏହି ବିଭାଗରେ ଦୁଇଟି ବହୁ ମହଲା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବିଲ୍ଡିଂ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ରହିଛି।

ପାନୋ ଅକିଲ୍ ଗ୍ୟାରିସନ୍
ପାନୋଅକିଲ୍ ଗ୍ୟାରିସନ୍ ସିନ୍ଧ ପ୍ରଦେଶର ଉତ୍ତର ଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଯାହା ଭାରତୀୟ ସୀମାରୁ ମାତ୍ର ୮୫ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ। ପ୍ରାୟ ୨୦ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ମିଳିତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି।

Also Read: Nuclear Bases Data: ପରସ୍ପର ସହ ଆଣବିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ତାଲିକା ବାଣ୍ଟିଲେ ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ, ଜାଣ କାହିଁକି ଉଭୟ ଦେଶ ପରସ୍ପରକୁ ଦିଅନ୍ତି ଏହି ତଥ୍ୟ?

ସରଗୋଧା ଗ୍ୟାରିସନ୍ 
ସରଗୋଧା ଗ୍ୟାରିସନ୍ ହେଉଛି କିରାନା ପାହାଡରେ ଏବଂ ଏହାର ଆଖପାଖରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ବୃହତ ପରିସର। ଯାହା ଏକ ଉପ-ଗୁରୁତର ଆଣବିକ ପରୀକ୍ଷଣ ସ୍ଥାନ। ଗତ ୧୯୮୩ ମସିହାରୁ ୧୯୯୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆଣବିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବିକାଶ ପାଇଁ ପାକିସ୍ତାନ ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା।