શું અંબાજી સાથે જોડાયેલા મોહનથાળના આ કનેક્શન વિશે જાણો છો? લોટ બદામી રંગનો થાય પછી કેમ કરાય છે વિધિ?

Mohanthal Recipe: ગુજરાતમાં કોઈ પણ ખાસ પ્રસંગ હોય કે તહેવાર, તે મીઠાઈ વિના ઉજવી શકાતો નથી.  ચણાના લોટમાંથી બનતી મીઠાઈઓ જેવી કે લાડુ અને ચિક્કીને તહેવારો દરમિયાન બનાવવામાં આવે છે, પરંતુ ખાસ પ્રસંગોએ ચણાના લોટમાંથી બનાવવામાં આવતા મોહનથાળની માંગ પણ વધી જાય છે. લગભગ ચક્કી જેવો જ લાગતો મોહનથાળની મીઠાઈ ગુજરાતની પ્રખ્યાત મીઠાઈ છે. અને તેનો સ્વાદ બાળકોથી લઈને પુખ્ત વયના દરેક લોકોને ગમે છે. પરંતુ શું તમને ખબર છે મોહનથાળ કેવી રીતે બને છે? મોહનથાળ તૈયાર કરવામાં આજે અમે તમને જણાવીશું.

સ્વાદથી ભરપૂર મોહનથાળ આમ તો દેશભરમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય છે. આ મીઠાઈને બનાવવા ચણાનો લોટ, દૂધ, ખાંડ અને અન્ય નાની મોટી વસ્તુઓની જરૂર પડે છે. ચાલો જાણીએ મોહનથાલ બનાવવાની સરળ રીત.

મોહનથાલ બનાવવા માટેની સામગ્રી

• ચણાનો લોટ - 3 કપ
• દેશી ઘી - 1 1/4 કપ
• દૂધ - 1 કપ
• માવો - 1/2 કપ
• સિલ્વર વર્ક - 2
• એલચી પાવડર - 1/4 ચમચી
• સમારેલો સૂકો મેવો - 1 ચમચી
• મીઠો કેસરી રંગ - 1 ચપચી
• ખાંડ - 1 1/2 કપ

મોહનથાલ બનાવવાની રીત
સ્વાદિષ્ટ મીઠાઈ મોહનથાળ બનાવવા માટે સૌ પ્રથમ એક મોટા મિક્ષિંગ બાઉલમાં 3 કપ ચણાનો લોટ, એક ચતૃર્થ કપ ઘી અને એક ચતૃર્થ કપ દૂધ નાખીને ચણાના લોટને સારી રીતે મિક્સ કરી લો. ચણાનો લોટ સંપૂર્ણપણે ભીનો થઈ જાય ત્યાં સુધી મિક્સ કરો. ચણાના લોટને દાણાદાર ન થાય ત્યાં સુધી ઘસતા રહો. પછી, ચણાના લોટને ચાળણીમાં નાંખીને ચાળી લો, તેના કારણે ચણાનો લોટ દાણાદાર જેવો દેખાવા લાગે છે. પછી ચણાના લોટને બાજુ પર રાખો.

હવે એક કડાઈમાં 1 કપ દેશી ઘી નાખીને મધ્યમ આંચ પર ગરમ કરો. જ્યારે ઘી ઓગળે, ત્યારે તેમાં તૈયાર કરેલા ચણાના લોટનું મિશ્રણ ઉમેરીને ધીમી આંચ પર શેકો. ચણાના લોટને લગભગ 20 મિનિટ સુધી ફ્રાય કરો, આનાથી ચણાનો લોટ ગોલ્ડન બ્રાઉન થઈ જશે અને કડાહીને છોડવા લાગશે. આ પછી ચણાના લોટમાં અડધો કપ દૂધ ઉમેરીને મિક્સ કરો. હવે ચણાના લોટને ત્યાં સુધી હલાવતા રહો જ્યાં સુધી દૂધ સંપૂર્ણપણે ચણાના લોટમાં શોષાઈ ન જાય. પછી એક વાસણમાં ચણાનો લોટને કાઢી લો.

મોહનથાળ માટે બનાવો ચાસણી
ત્યારબાદ ચાસણી બનાવો અને એક કડાઈમાં ખાંડ અને અડધો કપ પાણી ઉકાળો. ધ્યાનમાં રાખો કે એક તારની ચાસણી તૈયાર કરવાની છે. ચાસણીમાં કેસર મીઠો કલર ઉમેરો અને મિક્સ કરો. હવે ચાસણીમાં અડધો કપ માવો ઉમેરીને બરાબર મિક્ષ કરી લો. ચાસણી અને માવો એકસરખા થઈ જાય ત્યાં સુધી તેને મિક્સ કરો. પછી, આ મિશ્રણમાં શેકેલા ચણાના લોટનું મિશ્રણ ઉમેરો અને બરાબર મિક્સ કરો.

જ્યારે ચણાનો લોટ બરાબર મિક્સ થઈ જાય, ત્યારે આ મિશ્રણને ત્યાં સુધી પકાવો જ્યાં સુધી તે તવામાંથી બહાર નીકળવાનું શરૂ ન કરે. આ પછી મિશ્રણમાં એલચી પાવડર ઉમેરીને મિક્સ કરો. હવે એક પ્લેટ અથવા ટ્રેના તળિયાને ઘી લગાડો અને તેમાં તૈયાર કરેલું મિશ્રણ રેડો અને તેને સરખી રીતે ફેલાવી દો. જ્યારે મોહનથાળ બરાબર સેટ થઈ જાય ત્યારે તેના પર સિલ્વર વર્ક લગાવીને કાપી લો. છેલ્લે મોહનથાલને ડ્રાયફ્રૂટ્સથી ગાર્નિશ કરો. તેને થોડા દિવસો માટે સ્ટોર કરી શકાય છે. 

અંબાજી સાથે મોહનથાળનો ઈતિહાસ
અંબાજીના મંદિર સાથે મોહનથાળનો પ્રસાદ જોડાયેલો છે. મોહનથાળમાં ચણાનો લોટ (બેસન), ખાંડ, ઘી, દૂધ અને એલચી એ મુખ્ય સામગ્રી હોય છે. લગભગ આવી જ સામગ્રીથી મગસ, મૈસૂરપાક, બેસનના લાડુ વગેરે જેવાં મિષ્ઠાન બને છે, પરંતુ બનાવવાની વિધિ અને પીરસતી વખતે તેના સ્વરૂપ વગેરેના આધારે તેને અલગ-અલગ નામ મળે છે. અંબાજીમાં પ્રસાદ બનાવવાની કામગીરી સાથે સંકળાયેલી વ્યક્તિએ અગાઉ જણાવ્યું હતું કે અંબાજીના મોહનથાળના પ્રસાદમાં ઘી, ખાંડ અને બેસનનું પ્રમાણ અનુક્રમે 3:6:4 હોય છે. શરૂઆતમાં બેસન સાથે દૂધ અને ઘી ભેળવવામાં આવે છે, જેના માટે 'ધાબું દેવું' એવો શબ્દપ્રયોગ કરવામાં આવે છે. એ પછી લોટને ધીમા તાપે બદામી રંગનો થવા દેવામાં આવે છે. એ પછી સામાન્ય વિધિ મુજબ જ મોહનથાળ બનાવવામાં આવે છે.