ભાડુઆત મકાન કે દુકાન બથાઈ પડે અને ખાલી ના કરે તો શું કરવું? જાણો કાયદો

દેશમાં સમયની સાખે સાથે સતત પ્રોપર્ટીના ભાવ વધતાં હોવાથી મોટાભાગના લોકો પ્રોપર્ટીમાં રોકાણ સુરક્ષિત માને છે. ઘણી વખત મકાન કે દુકાન ભાડે આપ્યા બાદ મુશ્કેલીમાં મૂકાઇ જવાતું હોય છે. ભાડુઆત મિલકત ખાલી ન કરે અથવા ભાડું આપવામાં આનાકાની કરે ત્યારે માલિકને હેરાન થવાનો વારો આવતો હોય છે. તમે લાખો રૂપિયા ખર્ચીને પ્રોપર્ટી ઉભી કરો અને ફસાઈ જતા હો છો. આપણા દેશમાં મકાનમાલિક-ભાડૂતના સમીકરણને લઈને હંમેશા ભારે શંકા રહી છે. કાયદેસર રીતે, મકાનમાલિક-ભાડૂત સંબંધો ભાડાના કાયદા દ્વારા સંચાલિત થાય છે જે રાજ્ય-રાજ્યમાં બદલાય છે.

કોઈપણ સમસ્યાના કિસ્સામાં, કાયદો ચોક્કસ આધારો પર ભાડૂતને બહાર કાઢવાની પરવાનગી આપે છે . ભાડૂતે ઘર ખાલી કરવાના ગેરકાયદેસર પગલાંથી દૂર રહેવું જોઈએ. વાસ્તવમાં, એવા ભાડૂત સાથે વ્યવહાર કરવો પડકારજનક છે જે ખાલી કરાવવાની નોટિસ પાઠવ્યા પછી પણ છોડવાનો ઇનકાર કરે છે. મકાનમાલિક ભાડૂત સાથે વાટાઘાટો કરવાનું પસંદ કરી શકે છે. આનાથી તે સમજવામાં મદદ મળે છે કે તેને જગ્યા છોડતા શું રોકી રહ્યું છે. વાત કરવી અને ઉકેલ શોધવાનું હંમેશા સારું રહે છે.

ભાડુઆતને ખાલી કરાવવાના બે વિકલ્પ છે. એક તો રેન્ટ એગ્રીમેન્ટ પૂરો થઇ ગયો હોય. બીજું, ટ્રાન્સફર ઓફ પ્રોપર્ટી એક્ટની કલમ 106 હેઠળ કાયદેસરની નોટિસ મોકલી મકાન માલિક લીઝને રદ કરે. આ બન્ને વિકલ્પોમાં પણ ભાડુઆત ઘર ખાલી કરવાની ના પડે તો મકાન માલિકે જિલ્લા કોર્ટમાં હકાલપટ્ટીનો કેસ દાખલ કરી ઓર્ડર લેવો પડશે.

દરેક રાજ્યમાં રેન્ટ કન્ટ્રોલ અલગ અલગ હોય છે એટલે તમે તમારા રાજ્યના એક્ટને જાણી લો. આમાં હકાલપટ્ટીની પ્રક્રિયા અંગે માહિતી મેળવી લેવી જોઇએ. આ માહિતી રેન્ટ એગ્રીમેન્ટના ડ્રાફ્ટિંગ પહેલાં જ મેળવી લેવી જોઇએ. સાથે જ મકાન માલિકે ઘર ખાલી કરાવવા માટે ગેરકાયદેસર રીત અપનાવવી જોઇએ નહીં.

હકાલપટ્ટી માટે શું કરવું જોઈએ..
જો ભાડૂત ખાલી કરાવવાની નોટિસ પાઠવ્યા પછી બહાર જવાનો ઇનકાર કરે તો શું થાય?
કોર્ટમાં સુનાવણી

ખાલી કરવાની સૂચના-
જો મંત્રણા મદદ ન કરે તો કાનૂની નોટિસ મોકલવામાં આવે છે. ખાલી કરવાની સૂચના મોકલવી એ ખાલી કરાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરવાનું પ્રથમ પગલું છે. તે એક કાનૂની નોટિસ છે જેના દ્વારા મકાનમાલિક ભાડૂતને ભાડે આપેલા આવાસમાંથી તેને ખાલી કરાવવાના કારણોની જાણ કરે છે.

જગ્યા ખાલી કરવા માટે વાજબી સંખ્યામાં દિવસોની નોટિસ પીરિયડ આપવામાં આવે છે. ભાડૂતને નોટિસ મોકલવાની જરૂરિયાત લાગુ ભાડા કાયદા પર આધારિત છે. મકાનમાલિક એ વિસ્તારમાં પ્રચલિત ભાડુઆતના નિયમો અને નિયમોથી પરિચિત હોવા જોઈએ. એકવાર નોટિસ મળ્યા પછી, ભાડૂત મકાનમાલિકની માંગણી કરી શકે છે.

જો ભાડૂઆત ખાલી કરાવવાની નોટિસ પાઠવ્યા પછી બહાર જવાનો ઇનકાર કરે તો શું થાય?
કાનૂની લડાઈઓ ઘણીવાર સમય માંગી લેતી અને ખર્ચાળ હોય છે. જો કે, કેટલીકવાર કોઈ વિકલ્પ બાકી રહેતો નથી. જો ખાલી કરવાની સૂચના આપવામાં આવે, તો ભાડૂત રજા આપવાનો ઇનકાર કરી શકે છે. ત્યારબાદ મકાનમાલિક ભાડુઆતને બહાર કાઢવા માટે કોર્ટમાં કેસ દાખલ કરે છે. અરજીનો મુસદ્દો તૈયાર કરવા અને ફાઇલ કરવા માટે વ્યાવસાયિકો/કાયદાની પેઢીઓની મદદ લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. ભાડાની મિલકત જેના અધિકારક્ષેત્ર હેઠળ આવે છે તે યોગ્ય અદાલતમાં દાવો દાખલ કરવામાં આવે છે.

ભાડૂતને બહાર કાઢવા માટે મકાનમાલિક પાસે ઘણા આધારો ઉપલબ્ધ છે, જેમ કે:

ભાડૂત દ્વારા કરારની શરતોનું ઉલ્લંઘન-
મકાનમાલિકની વ્યક્તિગત જરૂરિયાત - મિલકત વ્યક્તિગત ઉપયોગ માટે જરૂરી છે

ભાડાની ચુકવણી ન કરવી-
સંકુલ માનવ વસવાટ માટે અસુરક્ષિત બની ગયું છે અને તેને સમારકામની જરૂર છે.
મિલકતને નવીનીકરણ અથવા ફેરફારની જરૂર છે

ભાડૂઆત અને મકાનમાલિક વચ્ચેના ભાડા કરાર/લીઝ ડીડની શરતો-
ભાડૂત દ્વારા કરવામાં આવેલ ઉલ્લંઘનો - અનધિકૃત ઉપયોગ, પેટા-લેટીંગ, ભાડાની ચુકવણી ન કરવી વગેરે.

ભાડું અને ચૂકવવાપાત્ર રકમ ન ચૂકવવાની અવધિ-
મકાનમાલિકે લીઝ ડીડના ઉલ્લંઘન વિશે ખુલાસો કરવો પડશે. જો કોઈ ભાડું/લીઝ ડીડ ન હોય, તો મકાનમાલિક માટે તેમનો મુદ્દો રજૂ કરવો મુશ્કેલ બની જાય છે.

ભાડૂતને આપવામાં આવેલી ખાલી કરાવવાની નોટિસની નકલ અરજી સાથે જોડાયેલ છે. અત્રે એ ઉલ્લેખનીય છે કે કેટલીકવાર મકાનમાલિક ખાલી કરાવવાના દાવામાં બાકી ભાડું માફ કરી દે છે કારણ કે તેને મિલકતનો કબજો પાછો મેળવવામાં વધુ રસ હોય છે.

કોર્ટમાં સુનાવણી:
કોર્ટે સુનાવણી માટે તારીખ નક્કી કરી હતી. પક્ષકારોને સાંભળવામાં આવે છે અને આદેશ થાય છે. જો મકાનમાલિક દલીલ જીતી જાય, તો કોર્ટ ભાડૂતને મિલકતનો કબજો તેને સોંપવાનો આદેશ આપે છે. કોર્ટ ભાડૂતને મિલકત ખાલી કરવા માટે સમય આપે છે. જો ભાડૂત હજુ પણ આમ કરવામાં નિષ્ફળ જાય, તો એક્ઝેક્યુશન પિટિશન દાખલ કરીને ન્યાયિક આદેશનો અમલ કરવામાં આવે છે. કોર્ટ ભાડૂતને દૂર કરવા માટે કોર્ટ અધિકારીની નિમણૂક કરે છે. આડેધડ ભાડૂતોના કિસ્સામાં પણ પોલીસ દરમિયાનગીરી કરી શકે છે.