USB Type-C: હવે ભારતમાં એક જ ચાર્જરથી ફોન, ટેબ્લેટ અને લેપટોપ થશે ચાર્જ

USB Type-C: બ્યુરો ઓફ ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સ (BIS) એ સોમવારે યુએસબી ટાઈપ-સી રીસેપ્ટેકલ્સ, પ્લગ અને કેબલ સ્ટાન્ડર્ડ રજૂ કર્યા હતા. ગ્રાહક બાબતો, ખાદ્ય અને જાહેર વિતરણ મંત્રાલયે તેના નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે BIS એ ઇલેક્ટ્રોનિક્સના ક્ષેત્રમાં ત્રણ મહત્વપૂર્ણ ભારતીય ધોરણો રજૂ કર્યા છે. વાસ્તવમાં, સરકારે ગ્રાહકોને ફાયદો પહોંચાડવા અને ઇલેક્ટ્રોનિક કચરો ઘટાડવા માટે ગેજેટ્સના ચાર્જિંગ પોર્ટમાં આ મોટો ફેરફાર કર્યો છે.

BIS ધોરણો જારી કરે છે-
બ્યુરો ઓફ ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સે ત્રણ ઈલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણો ડિજિટલ ટેલિવિઝન રીસીવર, યુએસબી ટાઈપ-સી ચાર્જર અને વિડિયો સર્વેલન્સ સિસ્ટમ (વીએસએસ) માટે ગુણવત્તાના ધોરણો રજૂ કર્યા છે. BIS કહે છે કે તેનો હેતુ દેશમાં વેચાતા સ્માર્ટફોન અને અન્ય ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણો માટે સામાન્ય ચાર્જિંગ સોલ્યુશન પ્રદાન કરવાનો છે. આનાથી આ તમામ ડિવાઈસના યુઝર્સને ફાયદો થવાનો છે અને સાથે જ ઈ-વેસ્ટ ઘટાડવા માટે સરકારની ઝુંબેશમાં મોટી મદદ મળવાની આશા છે.
 
આ ત્રણ ધોરણો છે-
1) બ્યુરો ઑફ ઇન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સ એ બિલ્ટ-ઇન સેટેલાઇટ ટ્યુનર સાથે ડિજિટલ ટેલિવિઝન રીસીવરો માટેનું પ્રથમ ધોરણ છે. બ્યુરો ઑફ ઇન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સે બિલ્ટ-ઇન સેટેલાઇટ ટ્યુનરવાળા ટેલિવિઝન માટે ભારતીય માનક IS 18112:2022 રજૂ કર્યું છે. નિવેદન અનુસાર, આ ભારતીય માનક અનુસાર ઉત્પાદિત ટીવી LNB સાથે ડીશ એન્ટેનાને જોડીને ફ્રી-ટુ-એર ટીવી અને રેડિયો ચેનલોને જોવાની સુવિધા આપે છે. એટલે કે યુઝર્સને અલગ-અલગ અને અલગ-અલગ પેઇડ અને ફ્રી ચેનલો જોવા માટે વારંવાર ડિશ એન્ટેના ખરીદવાની જરૂર નહીં પડે.

2) યુએસબી ટાઈપ સી રીસેપ્ટેકલ્સ, પ્લગ અને કેબલ માટે છે. ભારતીય માનક બ્યુરોએ યુએસબી ટાઇપ-સી કેબલ્સ અને કનેક્ટર્સ પર ભારતીય માનક IS/IEC 62680-1-3:2022 પ્રકાશિત કર્યું છે. આ ભારતીય ધોરણ હાલના આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણ IEC 62680-1- 3:2022 ના આધારે રજૂ કરવામાં આવ્યું છે. આ સ્ટાન્ડર્ડ એકલ યુએસબી ટાઇપ-સી પોર્ટ, મોબાઇલ ફોન, લેપટોપ, નોટબુક વગેરે જેવા વિવિધ ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણોમાં ઉપયોગ માટે પ્લગ અને કેબલ માટે વપરાય છે. એટલે કે, આ ધોરણ દેશમાં વેચાતા સ્માર્ટફોન અને અન્ય ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણો માટે સામાન્ય ચાર્જિંગ માટે હશે.

3) વિડિયો સર્વેલન્સ સિસ્ટમ (VSS) માટે છે, જે આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણ IES 62676 શ્રેણીને અપનાવે છે. તે વિડિયો સર્વેલન્સ સિસ્ટમના તમામ પાસાઓ જેમ કે કેમેરા ઉપકરણો, ઈન્ટરફેસ, સિસ્ટમ આવશ્યકતાઓ અને ઇમેજ ગુણવત્તા માટેના પરીક્ષણો માટેની આવશ્યકતાઓની વિગતવાર રૂપરેખા પ્રદાન કરે છે.
ઈ-વેસ્ટ ઓછો થશે.

સરકારનું માનવું છે કે તમામ ઉપકરણો માટે એક જ પ્રકારના ચાર્જરનો ઉપયોગ કરવાથી, વપરાશકર્તાઓ જ્યારે પણ નવું ઉપકરણ ખરીદશે ત્યારે અલગ ચાર્જર ખરીદવાની જરૂર રહેશે નહીં અને તેનાથી ઈ-વેસ્ટ પણ ઘટશે.

જણાવી દઈએ કે હાલમાં દેશમાં ઘણા પ્રકારના પોર્ટ વાળા ચાર્જરનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. એટલે કે, તમારે અલગ-અલગ ઉપકરણો માટે અલગ-અલગ પોર્ટવાળું ચાર્જર રાખવું પડશે. યુઝર્સને સૌથી વધુ અસુવિધાઓ મુસાફરી દરમિયાન થાય છે.

યુરોપિયન યુનિયને નિયમો બનાવ્યા-
યુરોપિયન યુનિયન (EU) એ યુનિવર્સલ ચાર્જર્સને લઈને પહેલો નિયમ બનાવ્યો છે, ત્યારથી વિશ્વભરના દેશો આ સમસ્યાને ઉકેલવા માટે કામ કરી રહ્યા છે. યુરોપિયન યુનિયનનું કહેવું છે કે 2024ના અંત સુધીમાં EUમાં વેચાતા તમામ મોબાઈલ ફોન, ટેબલેટ અને કેમેરા યુએસબી ટાઈપ-સી ચાર્જિંગ પોર્ટ સાથે વેચવામાં આવશે.

આ નિર્ણય ઈ-વેસ્ટ ઘટાડવામાં મદદ કરશે અને વપરાશકર્તાઓને વધુ ટકાઉ ઉત્પાદનો પ્રદાન કરશે. જ્યારે એપલે કહ્યું કે યુનિવર્સલ ચાર્જર આવ્યા બાદ ઈનોવેશન ખતમ થઈ જશે અને પ્રદૂષણ પણ વધશે, જોકે એપલે આ પાછળનું કારણ જણાવ્યું નથી.