ટ્રેનની ટિકિટ ન હોય તો પણ રેલવેએ પીડિત મુસાફરને આપવું પડશે વળતર, સુપ્રીમનો ચુકાદો

નવી દિલ્હી: હાલમાં જ કેસના ચુકાદામાં સુપ્રીમ કોર્ટે ખુબ જ મહત્ત્વનું જજમેન્ટ આપ્યું છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યુંકે, ટ્રેનની ટિકિટ ના લીધી હોય એનો અર્થ એ નથી કે પીડિત વ્યક્તિ મુસાફર નથી રહેતો. ટ્રેનમાં સવાર દરેક વ્યક્તિની જવાબદારી રેલવે વિભાગની છે. જો ટ્રેનમાં સવાર કોઈપણ વ્યક્તિને કોઈપણ પ્રકારના હાનિ પહોંચે તો તેની સંપૂર્ણ જવાબદારી રેલવે વિભાગની રહેશે. રેલ્વે અકસ્માતોના વળતર અંગેના તેના એક ચુકાદામાં સુપ્રીમ કોર્ટે ફરી એકવાર સાચા રેલ્વે મુસાફર હોવાના કાયદાકીય અર્થઘટનની સ્પષ્ટતા કરી છે. SCએ ચાલતી ટ્રેનમાંથી પડીને મૃત્યુ પામેલા પેસેન્જરના પરિવારને 8 લાખ રૂપિયાનું વળતર આપવાનો આદેશ આપ્યો છે. કહ્યું- જો રેલવે તરફથી કોઈ ભૂલ કે ક્ષતિ ન હોય તો પણ તે વળતર ચૂકવવા માટે જવાબદાર છે. મુસાફર અથવા ટ્રેન સંબંધિત કોઈપણ અપ્રિય ઘટના પર વળતર આપવાની જવાબદારી રેલવે પ્રશાસનની છે. રેલવે વિભાગના માટે બંધાયેલું છે.

સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના જજમેન્ટમાં એ પણ જણાવ્યુંછેકે, ટ્રેનમાં સવાર દરેક વ્યક્તિ જ્યાં સુધી ટ્રેનમાં હશે કે મુસાફરી કરી રહ્યો હશે ત્યાં સુધી તેની જાળવણી તેની સુરક્ષાની જવાબદારી રેલની રહેશે. SC રેલ્વે અધિનિયમની જોગવાઈઓ પર ચર્ચા કરતા કહ્યું હતું કે જ્યારે પણ રેલ્વેના કામકાજ દરમિયાન કોઈ અકસ્માત થાય છે, ત્યારે રેલ્વે વહીવટીતંત્ર પેસેન્જરને વળતર ચૂકવવા માટે જવાબદાર છે, પછી ભલે તે કોઈપણ ભૂલ, ચૂક અથવા કમિશનને ધ્યાનમાં લીધા વગર. રેલવે પ્રશાસન. ઉપેક્ષા ન કરો.

કોર્ટે કહ્યું કે પીડિતોના નજીકના સંબંધીઓ નુકસાનની વસૂલાત માટે દાવો કરી શકે છે. કોર્ટે કહ્યું છે કે અસલી મુસાફર સાબિત કરવા અંગે અગાઉ આપવામાં આવેલા નિર્ણયોમાં કાયદાકીય વ્યવસ્થા નક્કી કરવામાં આવી છે. તદનુસાર, સાચા મુસાફરને સાબિત કરવાની પ્રારંભિક જવાબદારી વળતરના દાવાની ફાઇલ કરનારની છે જે એફિડેવિટ ફાઇલ કરીને તથ્યો અને સામગ્રી આપે છે. આ પછી, તે અસલી મુસાફર નથી તે સાબિત કરવાની જવાબદારી રેલવે પ્રશાસન પર આવે છે.

મૃતક અથવા ઇજાગ્રસ્તના કબજામાં ટિકિટ ન મળવાથી તે સાબિત થતું નથી કે તે અસલી મુસાફર નથી. જસ્ટિસ સૂર્યકાંત અને જસ્ટિસ જે.કે. મહેશ્વરીની બેંચે ચાલતી ટ્રેનમાંથી પડી જવાથી થયેલા મૃત્યુના કેસમાં પરિવારના સભ્યોને વળતરની માંગ કરતી અપીલને સ્વીકારીને પોતાનો ચુકાદો આપ્યો હતો. સાથે કોર્ટે એ પણ કહ્યું કે, અપ્રિય ઘટના પર વળતર આપવાની જવાબદારી રેલવે પ્રશાસનની છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે રેલ્વે અધિનિયમ ખાસ કરીને પ્રકરણ 13માં રેલ્વે પ્રશાસન દ્વારા અકસ્માત પર મુસાફરને આપવામાં આવતા વળતરની વાત કરે છે. પ્રતિકૂળ ઘટના કલમ 123(c) માં વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવી છે. તેની કલમ બે જણાવે છે કે જો કોઈ મુસાફર ટ્રેનમાંથી પડી જશે તો તે એક અપ્રિય ઘટના (અકસ્માત) હશે.

કલમ 124A મુજબ આવી દુર્ઘટના કે અપ્રિય ઘટના પર વળતર આપવાની જવાબદારી રેલવે પ્રશાસનની છે. હાલના કિસ્સામાં, મૃતકના પુત્રનું નિવેદન છે કે તેણે લાલાપેટ્ટાઈથી કુરુર સુધીની માન્ય ટિકિટ ખરીદી હતી અને તે તેના પિતાને આપી હતી, જેઓ મુસાફરી દરમિયાન ટ્રેનમાંથી પડી જવાથી મૃત્યુ પામ્યા હતા.