Republic Day 2023: 116 वर्षात सहा वेळा बदलला झेंडा,स्वातंत्र्याआधी असा होता भारताचा राष्ट्रध्वज
Republic Day 2023: देशाला स्वातंत्र्य मिळून 75 वर्ष पूर्ण झाली आहे. दरवर्षी 26 जानेवारीला प्रजासत्ताक दिन भारतात मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो.पण तुम्हाला माहितेय का? गेल्या 116 वर्षात देशात सहा वेळा ध्वज बदलण्यात आला आहे. स्वातंत्र्याच्या वर्धापनादिनानिम्मित आपल्या राष्ट्रध्वजाच्या या प्रवासातील महत्त्वाचे टप्पे कोणते होते आणि कधी आणि कोणते बदल घडले हे जाणून घेणे आपल्यासाठी खूप महत्त्वाचे आहे. शेवटचा बदल 19747 मध्ये झाला आहे. जाणून घेऊया युनियन जॅक ते तिरंगा हा प्रवास....
1/6
पहिला राष्ट्रध्वज 7 ऑगस्ट 1906 रोजी कलकत्ता येथील पारसी बागान चौक (ग्रीन पार्क) येथे फडकवण्यात आला. ज्याला आता कोलकाता म्हणतात. हा ध्वज लाल, पिवळा आणि हिरवा अशा आडव्या पट्ट्यांपासून बनवला होता. ते शीर्षस्थानी हिरवे, मध्यभागी पिवळे आणि तळाशी लाल होते. यासोबतच कमळाची फुले आणि चंद्र-सूर्यही त्यात तयार करण्यात आले होते.
2/6
एका वर्षानंतर ध्वज बदलला
पहिला ध्वज मिळून देशाला अवघे एक वर्ष होताच दुसरा ध्वज मिळाला. दुसरा राष्ट्रध्वज पॅरिसमध्ये मॅडम कामा आणि त्यांच्यासोबत 1907 मध्ये निर्वासित झालेल्या काही क्रांतिकारकांनी फडकवला होता. मात्र, ही घटना 1905 मध्ये घडल्याचे अनेकांचे म्हणणे आहे. तो देखील पहिल्या ध्वज सारखाच होता. या राष्ट्रध्वजात चंद्र तारे इत्यादीचा समावेश होता. तसेच त्यात भगवा, हिरवा आणि पिवळा या तीन रंगांचा समावेश होता. नंतर बर्लिनमध्ये एका परिषदेदरम्यान ध्वज फडकवण्यात आला.
3/6
तिसरा ध्वज 1917 मध्ये तेव्हा राजकीय संघर्षाला निश्चित वळण मिळाले. डॉ. अॅनी बेझंट आणि लोकमान्य टिळक यांनी होमरूल चळवळीदरम्यान फडकवले.या ध्वजावर एकामागून एक 5 लाल आणि 4 हिरव्या आडव्या पट्ट्या होत्या आणि त्यावर सप्तर्षींच्या दिशेत 7 तारे बनवले होते. त्याच वेळी, डाव्या आणि वरच्या काठावर (स्तंभाच्या दिशेने) युनियन जॅक होता. एका कोपऱ्यात पांढरी चंद्रकोर आणि ताराही होता.
4/6
1921 मध्ये चौथ्यांदा बदलला राष्ट्रध्वज
चौथा ध्वज अखिल भारतीय काँग्रेस कमिटीच्या अधिवेशनादरम्यान आंध्र प्रदेशातील एका तरुणाने ध्वज बनवून गांधीजींना दिला. हा कार्यक्रम बेजवाडा (आता विजयवाडा) येथे 1921 मध्ये झाला होता. ते दोन रंगांनी बनवले होते. लाल आणि हिरवा रंग जो हिंदू आणि मुस्लिम या दोन प्रमुख समुदायांचे प्रतिनिधित्व करतो. गांधीजींनी सुचवले की भारताच्या उर्वरित समुदायाचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी एक पांढरी पट्टी असावी आणि देशाची प्रगती दर्शवण्यासाठी चरखा असावा.
5/6
एका दशकानंतर 1931 मध्ये राष्ट्रध्वज पुन्हा बदलला
1921 मध्ये बनवलेला भारताचा चौथा राष्ट्रीय ध्वज 10 वर्षे अस्तित्वात होता. 1931 मध्ये भारताला पुन्हा एकदा नवा राष्ट्रध्वज मिळाला. चौथ्या राष्ट्रध्वजाप्रमाणेच पाचव्या राष्ट्रध्वजामध्येही चरखाला महत्त्वाचे स्थान होते. मात्र, यावेळी रंगात बदल करण्यात आला. चरखाबरोबरच भगवा, पांढरा आणि हिरवा यांचा संगम होता. भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसने (INC) हा ध्वज औपचारिकपणे स्वीकारला.
6/6
अखेर 1947 मध्ये देशाला तिरंगा मिळाला
